Semigalia w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaSemigalia (także: Zemgalia, łot. Zemgale, niem. Semgallen, lit. Žiemgala, od nazwy bałtyjskiego ludu Zemgalów) – jedna z czterech krain historycznych składających się na współczesną Łotwę, leży w jej południowej części na lewym brzegu Dźwiny.
W okolicach na północ od Szawli, obszar Semigalii pokrywa się częściowo z terenami zaliczanymi do Żmudzi. W skład Semigalii na wschodzie wchodzi region Selonia.
Semigalia graniczy na zachodzie z Kurlandią, na północy z Liwonią, na wschodzie z Łatgalią, na południu z Litwą (Wileńszczyzna i Kowieńszczyzna) i Żmudzią.
Spis treści
Historia | edytuj kod
Rozmieszczenie ludów bałtyjskich ok. 1200 roku Talar I Rzeczypospolitej z 1645 Osobny artykuł: Księstwo Kurlandii i Semigalii.Ziemia bałtyjskiego ludu Zemgalów podbita w XIII wieku przez zakon kawalerów mieczowych, po jego sekularyzacji w XVI wieku wraz z Kurlandią weszła w skład niemieckojęzycznego feudalnego Księstwa Kurlandii i Semigalii, będącego lennem Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Lokalni książęta rezydowali w Mitawie. W mennicy w Mitawie bito monety I Rzeczypospolitej. W XVI i XVII w. dokonano pierwszych nadań praw miejskich: Mitawie, Bowskowi, Frydrychsztatowi, Jakobsztatowi. W XVII w. Semigalia była areną potyczek polsko-szwedzkich.
Plany obwarowań Mitawy i Dobleny ok. 1659W 1759 księciem kurlandzkim został królewicz polski Karol Krystian Wettyn, a ok. 1762/1763 jednym z jego mitawskich dworzan był Kazimierz Pułaski. W latach 1738–1772 wzniesiono nowy pałac książęcy w Mitawie. W 1772 zostało założone Gimnazjum w Mitawie, będące najstarszą szkołą średnią współczesnej Łotwy.
Po III rozbiorze Polski Semigalia znalazła się w zaborze rosyjskim. Mitawa pozostawała głównym ośrodkiem regionu. Tu miała siedzibę jedna z linii rodu Raczyńskich, tutaj naukę pobierali Polacy z różnych części zaboru rosyjskiego, tu też na zesłaniu z kongresowego Królestwa Polskiego przebywał Roman Dmowski. Polacy najliczniej zamieszkiwali Iłuksztę i okolice. W okolicznej Bebrze siedzibę mieli Platerowie, którzy wznieśli tu w XIX w. nowy dwór według projektu Leandra Marconiego.
Po 1918 w granicach Łotwy. W dwudziestoleciu międzywojennym Semigalia graniczyła na krótkim odcinku z Polską (zob. granica polsko-łotewska). W 1935 Semigalię zamieszkiwało 299 369 osób[1].
Do dziś Polacy licznie zamieszkują wschodnie krańce Semigalii w okolicach Iłukszty.
Miasta | edytuj kod
Jełgawa JēkabpilsLista miast Semigalii według danych łotewskich z 2014 roku:[potrzebny przypis]
Uwagi | edytuj kod
- ↑ Częściowo położony w Łatgalii.
- ↑ Historycznie część Wileńszczyzny z racji na przynależność do przedrozbiorowego województwa wileńskiego, jednakże od momentu przyłączenia do Łotwy bywa zaliczana do Semigalii.
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Latvia Municipalities, www.statoids.com [dostęp 2018-03-25] .
Linki zewnętrzne | edytuj kod
- Semigalia, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 429 .