Soja

Soja w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Morfologia (soja warzywna)

Soja (Glycine Willd.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych. Obejmuje 16 gatunków, z których największe zastosowanie w rolnictwie ma soja warzywna. Ten gatunek też jest uprawiany i przejściowo dziczeje (jako efemerofit) w Polsce[5]. Gatunki z tego rodzaju występują dziko w strefie międzyzwrotnikowej oraz w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej[4].

Spis treści

Morfologia | edytuj kod

Pokrój
Rośliny jednoroczne i byliny o pędach wijących się, wspinających, płożących lub wyprostowanych[4].
Liście
Złożone, z trzema listkami, rzadziej z większą ich liczbą (do 7) i drobnymi, zwykle szybko odpadającymi przylistkami[4].
Kwiaty
Motylkowe, wyrastają z kątów liści pojedynczo lub po kilka w gronach. Przysadki u nasady szypułek drobne, poza tym u nasady kielicha para podkwiatków. Kielich błoniasty, owłosiony i dwuwargowy – górna warga z dwóch zrośniętych działek, dolne trzy działki lancetowate lub szczecinowate. Płatki korony, także w liczbie 5, purpurowe lub białe, nieco dłuższe od kielicha, nagie. Górny płatek w formie zaokrąglonego żagielka. Boczne tworzą wąskie skrzydełka przyrastające do łódeczki, okrywającej 10 pręcików i słupek. Pręciki zrosłe są w rurkę i tylko jeden, najwyższy, jest wolny. Zalążnia jest górna, powstaje z jednego owocolistka i zawiera wiele zalążków rozwijających się w nasiona. Szyjka słupka jest nitkowata, naga lub nieco owłosiona, zakończona jest główkowatym znamieniem[4].
Owoce
Strąki cylindryczne, proste lub wygięte, przewężone między nasionami. Zawierają 1–5 nasion owalnych lub kulistawych[4].

Systematyka | edytuj kod

Pole soi warzywnej
Pozycja systematyczna rodzaju według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.[2] W obrębie podrodziny należy do plemienia Phaseoleae[6].

Pozycja systematyczna rodzaju według systemu Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Fabanae R. Dahlgren ex Reveal, rząd bobowce (Fabales Bromhead), rodzina bobowate (Fabaceae Lindl.), podrodzina Glycinoideae Horan., plemię Glycineae Horan, podplemię Glycininae Benth., rodzaj soja (Glycine L.)[7].

Wykaz gatunków[8]

Zastosowanie | edytuj kod

Ziarna soi
Roślina uprawna
Soja warzywna jest pospolitą rośliną uprawną. Główne rejony uprawy to: Ameryka Północna (środkowe dorzecze Missisipi), Azja (Nizina Mandżurska, Nizina Chińska, Dolina Jangcy). Ameryka Południowa (Nizina La Platy, północno-wschodnia Brazylia). Soja ma bardzo duże wymagania, potrzebuje dobrych, żyznych gleb i dużego nasłonecznienia.

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26]  (ang.).
  3. ↑ a b Glycine, [w:] Index Nominum Genericorum [online] [dostęp 2009-02-04] .
  4. ↑ a b c d e f Ren Sa & Michael G. Gilbert: Glycine. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-06-03].
  5. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  6. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
  7. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Glycine (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-04].
  8. ↑ Glycine. W: The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2014-06-03].
Encyklopedia internetowa (takson): Identyfikatory zewnętrzne:
Na podstawie artykułu: "Soja" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy