Spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa dźwięczna

Spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa dźwięczna w encyklopedii

Spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa dźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczana jest symbolem: ʒ

Spis treści

• 1 Artykulacja
  • 1.1 Warianty
  • 1.2 Terminologia
• 2 Przykłady

Artykulacja | edytuj kod

W czasie artykulacji podstawowego wariantu ʒ:

• modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
• tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, powietrze uchodzi przez jamę ustną (spółgłoska ustna)
• prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka (spółgłoska środkowa)
• koniuszek języka i jego brzeżek kontaktuje się tuż za górnymi dziąsłami, tworząc szczelinę
• więzadła głosowe periodycznie drgają – jest to spółgłoska dźwięczna

Warianty | edytuj kod

• wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): ʒʲ
• wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: ʒˠ
• napięcie mięśni gardła – mówimy o spółgłosce faryngalizowanej: ʒˁ
• zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o spółgłosce labializowanej ʒʷ

Terminologia | edytuj kod

Spółgłoskę ʒ zaliczamy do spółgłosek syczących czyli sybilantów.

Przykłady | edytuj kod

• w języku czeczeńskim: ƶiy [ʒi:] "owce"
• w języku francuskim: jour [ʒuʀ] "dzień"
• w języku nawaho: łizh [ɬiʒ] "mocz"
• w języku tureckim: jale [ʒa'le] "rosa"

Na podstawie artykułu: "Spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa dźwięczna" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy