Spis sumaryczny w 1946 roku w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii (Przekierowano z Spis sumaryczny w 1946) Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaPowszechny sumaryczny spis ludności cywilnej w 1946 roku był pierwszym spisem ludności przeprowadzonym w Polsce po II wojnie światowej[1]. Został przeprowadzony według stanu o północy z 13 na 14 lutego 1946[2].
Spis treści
Synteza | edytuj kod
Wojna spowodowała tak wielkie zmiany ludnościowe, że szacunki liczby ludności kraju w nowych granicach wahały się w granicach 18–25 mln[2]. Ustalenie stanu ludności, jej rozmieszczenia i podstawowych cech było niezbędne do przygotowania planów odbudowy, akcji osadniczo-przesiedleńczej i aprowizacji ludności[2]. Główny Urząd Statystyczny podejmował przygotowania do przeprowadzenia spisu w czerwcu 1945, ale ówczesne trudności stanęły temu na przeszkodzie[2]. Decyzja w sprawie przeprowadzenia powszechnego sumarycznego (tj. nie imiennego i z ograniczoną liczbą pytań) spisu ludności cywilnej zapadła na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 10 stycznia 1946[3][4].
Spis sumaryczny pozwolił na ustalenie stanu i struktury ludności według trzech grup wieku (poniżej 18 lat, 18–59 lat, 60 lat i więcej), dwóch płci oraz czterech narodowości[5]:
- Polaków wraz z osobami zweryfikowanymi bądź zrehabilitowanymi do dnia spisu;
- osób, co do których toczyło się postępowanie rehabilitacyjne lub weryfikacyjne;
- Niemców;
- innych narodowości (w spisie tym, po raz drugi – poprzednio w 1921 – i ostatni w XX wieku, pojawiło się pytanie o narodowość).
Z uwagi na aktywną działalność ukraińskich ugrupowań terrorystycznych w powiecie leskim (województwo rzeszowskie) spisu nie przeprowadzono w gminach: Cisna, Stuposiany, Tarnawa Niżna, Wołkowyja i Zatwarnica oraz w 14 gromadach gmin Baligród i Łukowe. Wstępne wyniki spisu podano w prasie dnia 26 marca 1946, a w podziale według płci i trzech podstawowych grup wieku, województw (z podaniem liczby Polaków, Niemców i innych), powiatów, miast i gmin wiejskich ukazały się w 1947, nakładem GUS. Zapowiedziana publikacja, zawierająca dane o ludności w podziale według narodowości, nie ukazała się nigdy[5].
Bardziej dokładne spisy przeprowadzono w Warszawie i Poznaniu[5].
Według spisu, liczba ludności Polski w 1946 wynosiła 23 929 757[6].
Wyniki spisu szybko uległy przedawnieniu z powodu masowej repatriacji, wysiedleń i przesiedleń[5].
Równolegle do spisu sumarycznego przeprowadzono na Ziemiach Odzyskanych spis osób urodzonych w latach 1927–1946 dla potrzeb administracji szkolnej (analogiczny spis na ziemiach dawnych odbył się 24 czerwca 1945)[7].
Ludność według województw | edytuj kod
Źródło: PSSL 1946 ↓, s. 1-4.
Zobacz też | edytuj kod
Uwagi | edytuj kod
- ↑ W tym 304 322 osoby nieuwzględnione w podziale na województwa oraz na ludność miejską i wiejską.
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Spis ludności w 1946 roku. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2020-07-28].
- ↑ a b c d Gawryszewski 2005 ↓, s. 67.
- ↑ Gawryszewski 2005 ↓, s. 67-68.
- ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 4, poz. 36
- ↑ a b c d Gawryszewski 2005 ↓, s. 68.
- ↑ PSSL 1946 ↓, s. 1.
- ↑ PSSL 1946 ↓, s. IX.
Bibliografia | edytuj kod
- Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku. Warszawa: Polska Akademia Nauk – Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, 2005, seria: Monografie. ISBN 83-87954-66-7. ISSN 1643-2312.
- Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947.
OryginałEdytujHistoria i autorzy
