Taganrog w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaTaganrog (ros. Таганрог) – portowe miasto nad Morzem Azowskim w Rosji (obwód rostowski). Ludność ok. 280 tys. (2005).
Jako twierdza założony przez Piotra Wielkiego w 1698 z przeznaczeniem na pierwszą bazę rosyjskiej marynarki wojennej. Zburzony w 1712. Prawa miejskie uzyskał w 1775. Od początku XIX wieku ważny ośrodek handlowy, zaś od przełomu XIX i XX wieku również – przemysłowy.
Miasto położone na wzgórzu. Ważny ośrodek przemysłu ciężkiego oraz ośrodek akademicki. Zachował wiele ze swej historycznej architektury, co wpływa na jego atrakcyjność jako miasta turystycznego.
Miejsce urodzin Antona Czechowa – rosyjskiego nowelisty i dramatopisarza, Witolda Rowickiego – polskiego dyrygenta, pedagoga, organizatora życia muzycznego, oraz Sokratesa Starynkiewicza – prezydenta Warszawy.
Spis treści
- 1 Historia
- 2 Pomniki
- 3 Dynamika przyrostu ludności
- 4 Geografia
- 5 Klimat
- 6 Nauka w Taganrogu
- 7 Prasa
- 8 Transport
- 9 Stary Taganrog
- 10 Miasta partnerskie
- 11 Urodzeni w mieście
- 12 Przypisy
- 13 Linki zewnętrzne
Historia | edytuj kod
Badania archeologiczne prowadzone w latach 30. XX wieku stwierdziły, że w miejscu obecnego Taganrogu w VI wieku p.n.e. powstała grecka kolonia, zniszczona podczas licznych najazdów ludów koczowniczych. W okresie genueńskiej kolonizacji basenu Morza Czarnego w XIII stuleciu zbudowano tutaj miasto portowe Pizano.
Pierwsza wzmianka o Taganrogu pochodzi z 12 września 1698 r. Miasto zostało założone na rozkaz Piotra I jako twierdza i port floty czarnomorskiej. Miejsce to zostało nazwane Trojeckom na Tagan-Rogu, a następnie Trojecom, a wreszcie – Taganrog.
Pierwszych kilka lat nie było dla miasta pomyślnych. W traktacie pruckim Rosja zobowiązała się do zniszczenia portu i miasta, które zostało zburzone w lutym 1712 roku. W 1769 roku podczas V wojny rosyjsko-tureckiej na rozkaz Katarzyny Wielkiej rozpoczęła się odbudowa miasta. W 1825 roku zmarł tu car Aleksander I.
Po powstaniu Sewastopola w 1783 roku Taganrog stracił znaczenie wojskowo-strategiczne i stał się największym portem handlowym w Rosji. Do rozwoju miasta przyczyniły się bliskość obszarów rolnych. Działał handel pszenicą, lnem, kawiorem, konopiami. W mieście funkcjonowało 15 zagranicznych konsulatów. W 1869 roku Taganrog został połączony koleją z Charkowem i Rostowem.
W XIX wieku miasto było centrum handlu, z tego okresu zachowały się pałace włoskich i greckich kupców. Pod koniec XIX wieku zaczął się rozwijać przemysł, głównie metalurgiczny, produkowano tutaj kotły, maszyny budowlane. W 1908 roku została zbudowana w pierwsza elektrownia.
herb (1811)Podczas wojny domowej, od 1918 roku do 1920 roku, w Taganrogu mieściła się siedziba generała Denikina – naczelnego dowódcy Sił Zbrojnych Południa Rosji.
Zimą 1917-1918 w Taganrogu, pod nazwiskiem Greka ukrywał się dowódca imperialnego wojska, generał Paul von Rennenkampf. Po odmowie wstąpienia do Armii Czerwonej, został aresztowany przez Czeka i rozstrzelany (1 kwietnia 1918).
Zbiór chińskiej sztuki zabrany Rennenkampfom, znajduje się obecnie w lokalnym muzeum (Pałac Alferaki).
W 1918 roku do miasta został ewakuowany z Dniepropetrowska, bolszewicki rząd Ukrainy. W latach 1920-24 Taganrog należał do Donieckiej prowincji Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, w 1924 roku został przekazany do RFSRR.
Jako miasto zasiedlone przez Ukraińców okręg Taganrog był centrum ukraińskiego życia[potrzebny przypis]. Podczas ukraińskiej rewolucji z lat 1917-1921 miasto było częścią Ukraińskiej Republiki Ludowej, wraz z nadejściem władzy radzieckiej w latach 1920-1924 powiat Taganrog stał się częścią Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.
W okresie bezpośrednio po I wojnie światowej w Taganrogu działała polska placówka o charakterze konsularnym.
Według Spisu Powszechnego z 1926 roku Ukraińcy w mieście Taganrog stanowili 34,6% ogółu ludności, Rosjanie – 55,2%, ale w całym okręgu regionie Ukraińcy byli bezwzględną większością – 71,5%, Rosjanie – tylko 21,9%[potrzebny przypis]. Od roku 1937 miasto znajduje się w obwodzie rostowskim.
W latach 20. XX wieku w mieście nastąpił rozwój przemysłu, proces uprzemysłowienia przerwała II wojna światowa. 17 października 1941 r. do Taganrogu wkroczyły wojska niemieckie. Podczas okupacji w mieście działała organizacja ruchu oporu skupiająca komsomolców. Okupacja trwała 680 dni, aż do 30 sierpnia 1943.
Pomniki | edytuj kod
-
pomnik Aleksandra I
-
pomnik Giuseppe Garibaldiego
-
pomnik Antoniego Czechowa
-
pomnik Iwana Golubeza
-
pomnik marynarzy Flotylli Azowskiej
Dynamika przyrostu ludności | edytuj kod
Geografia | edytuj kod
Pałac AlferakiTaganrog рołożony jest na południowo-wschodniej części półwyspu Miusskowo w zatoce Taganroskiej, Morza Azowskiego, zabytkowa część miasta znajduje się na cyplu Таganyj Róg. Współrzędne geograficzne to: 47°14' N i 38°54' E. Miasto położone na nizinie, lekko pofałdowanej, wzgórza dochodzą nawet do wysokości 75 m nad poziom morza. W granicach miasta znajdują się dwa potoki.
Klimat | edytuj kod
Klimat jest suchy, umiarkowany, kontynentalny ciepły. Średnia roczna temperatura wynosi +9 °C. Maksymalna temperatura w lipcu wynosi do + 35-40 °C, minimalna temperatura w styczniu wynosi do -30 °C. Charakteryzuje się silnym wiatrem, któremu towarzyszą fale, w wyniku czego podmywany jest brzeg i osuwa się ziemia.
Nauka w Taganrogu | edytuj kod
Szkolnictwo wyższe | edytuj kod
- Taganrodzki Instytut Techniczny Południowego federalnego uniwersytetu.
- Taganrodzki Państwowy Instytut Pedagogiczny.
- Taganrodzki Instytut Kierowania i Gospodarki.
Prasa | edytuj kod
- Gazeta «Тaganrodzka Prawda» (od 1918 r.)
- Gazeta «Nowa Taganrodzka Gazeta» (od 2002 r.)
- Gazeta «Taganrog»
- Gazeta «Kurier Таgаnrodzki»
- Gazeta «Czas Taganroga»
Transport | edytuj kod
Przez miasto przebiega linia kolejowa Iłowajsk — Rostów nad Donem oraz droga Rostów nad Donem — Mariupol. Taganrodzki handlowy port morski zabezpiecza przeładunek metalu i węgla, ziarna oraz produktów przemysłu naftowego.
Transport miejski to: tramwaje, trolejbusy i autobusy.
Powietrzne połączenie możliwe jest przez port lotniczy Taganrog-Południowy.
Stary Taganrog | edytuj kod
-
grecki monaster (1809-1814).
-
Gimnazjum dla chłopców (1843)
-
Gimnazjum żeńskie (Mariinka) (1900),
-
Pałac Alfaraki (początek XX wieku).
Miasta partnerskie | edytuj kod
Miasto prowadziło również współpracę partnerską z Mariupolem, jednak w 2017 umowa została zerwana przez stronę ukraińską[2].
Urodzeni w mieście | edytuj kod
- Władimir Butkow – rosyjski wojskowy (kapitan), dowódca batalionu w kozackiej brygadzie kawalerii gen. Antona Turkula pod koniec II wojny światowej
- Anton Czechow – rosyjski nowelista i dramatopisarz
- Kuźma Galicki – generał armii Sił Zbrojnych ZSRR
- Aleksiej Gierasimienko – rosyjski piłkarz
- Alexandre Koyré – francuski filozof rosyjskiego pochodzenia
- Aleksandr Łakijer – rosyjski historyk pochodzenia niemieckiego
- Henryk Malinowski – polski wojskowy i szachista
- Faina Raniewska – rosyjska aktorka teatralna i filmowa
- Witold Rowicki – polski dyrygent, pedagog, organizator życia muzycznego, propagator muzyki
- Aleksandr Sawin – radziecki siatkarz, środkowy bloku
- Igor Sklarow – rosyjski piłkarz
- Sokrates Starynkiewicz – prezydent Warszawy
- Jurij Szykunow – rosyjski piłkarz
- Wiktor Żylin – ukraiński piłkarz pochodzenia rosyjskiego
- Eugeniusz Żytomirski – polski pisarz
- Roman Biłyk (ur. 1977), rosyjski piosenkarz, założyciel i wokalista rockowego zespołu Zwieri
Przypisy | edytuj kod
- ↑ https://tagancity.ru/page/glava-administratsii-ghoroda-taghanrogha
- ↑ Маріуполь розірвав дружні відносини з російськими містами Таганрог і Нар'ян-Мар (ukr.). Гордон, 2017-06-30. [dostęp 2019-07-11].