Taganrog

Na mapach: 47°14′N 38°54′E/47,233333 38,900000

Taganrog w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Taganrog (ros.  Таганрог) – portowe miasto nad Morzem Azowskim w Rosji (obwód rostowski). Ludność ok. 280 tys. (2005).

Jako twierdza założony przez Piotra Wielkiego w 1698 z przeznaczeniem na pierwszą bazę rosyjskiej marynarki wojennej. Zburzony w 1712. Prawa miejskie uzyskał w 1775. Od początku XIX wieku ważny ośrodek handlowy, zaś od przełomu XIX i XX wieku również - przemysłowy.

Miasto położone na wzgórzu. Ważny ośrodek przemysłu ciężkiego oraz ośrodek akademicki. Zachował wiele ze swej historycznej architektury, co wpływa na jego atrakcyjność jako miasta turystycznego.

Miejsce urodzin Antoniego Czechowa - rosyjskiego nowelisty i dramatopisarza, Witolda Rowickiego - polskiego dyrygenta, pedagoga, organizatora życia muzycznego, oraz Sokratesa Starynkiewicza - prezydenta Warszawy.

Spis treści

Historia | edytuj kod

Badania archeologiczne prowadzone w latach 30. XX wieku stwierdziły, że w miejscu obecnego Taganrogu w VI wieku p.n.e. powstała grecka kolonia, zniszczona podczas licznych najazdów ludów koczowniczych. W okresie genueńskiej kolonizacji basenu Morza Czarnego w XIII stuleciu zbudowano tutaj miasto portowe Pizano.

Pierwsza wzmianka o Taganrogu pochodzi z 12 września 1698 r. Miasto zostało założone na rozkaz Piotra I jako twierdza i port floty czarnomorskiej. Miejsce to zostało nazwane Trojeckom na Tagan-Rogu, a następnie Trojecom, a wreszcie - Taganrog.

Pierwszych kilka lat nie było dla miasta pomyślnych. W traktacie pruckim Rosja zobowiązała się do zniszczenia portu i miasta, które zostało zburzone w lutym 1712 roku. W 1769 roku podczas V wojny rosyjsko-tureckiej na rozkaz Katarzyny Wielkiej rozpoczęła się odbudowa miasta. W 1825 roku zmarł tu car Aleksander I.

Po powstaniu Sewastopola w 1783 roku Taganrog stracił znaczenie wojskowo-strategiczne i stał się największym portem handlowym w Rosji. Do rozwoju miasta przyczyniły się bliskość obszarów rolnych. Działał handel pszenicą, lnem, kawiorem, konopiami. W mieście funkcjonowało 15 zagranicznych konsulatów. W 1869 roku Taganrog został połączony koleją z Charkowem i Rostowem.

W XIX wieku miasto było centrum handlu, z tego okresu zachowały się pałace włoskich i greckich kupców. Pod koniec XIX wieku zaczął się rozwijać przemysł, głównie metalurgiczny, produkowano tutaj kotły, maszyny budowlane. W 1908 roku została zbudowana w pierwsza elektrownia.

herb (1811)

Podczas wojny domowej, od 1918 roku do 1920 roku, w Taganrogu mieściła się siedziba generała Denikina - naczelnego dowódcy Sił Zbrojnych Południa Rosji.

Zimą 1917-1918 w Taganrogu, pod nazwiskiem Greka ukrywał się dowódca imperialnego wojska, generał Paul von Rennenkampf. Po odmowie wstąpienia do Armii Czerwonej, został aresztowany przez Czeka i rozstrzelany (1 kwietnia 1918).

Zbiór chińskiej sztuki zabrany Rennenkampfom, znajduje się obecnie w lokalnym muzeum (Pałac Alferaki).

W 1918 roku do miasta został ewakuowany z Dniepropetrowska, bolszewicki rząd Ukrainy. W latach 1920-24 Taganrog należał do Donieckiej prowincji Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, w 1924 roku został przekazany do RFSRR.

Jako miasto zasiedlone przez Ukraińców okręg Taganrog był centrum ukraińskiego życia[potrzebny przypis]. Podczas ukraińskiej rewolucji z lat 1917-1921 miasto było częścią Ukraińskiej Republiki Ludowej, wraz z nadejściem władzy radzieckiej w latach 1920-1924 powiat Taganrog stał się częścią Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.

W okresie bezpośrednio po I wojnie światowej w Taganrogu działała polska placówka o charakterze konsularnym.

Według Spisu Powszechnego z 1926 roku Ukraińcy w mieście Taganrog stanowili 34,6% ogółu ludności, Rosjanie - 55,2%, ale w całym okręgu regionie Ukraińcy byli bezwzględną większością - 71,5%, Rosjanie - tylko 21,9%[potrzebny przypis]. Od roku 1937 miasto znajduje się w obwodzie rostowskim.

W latach 20. XX wieku w mieście nastąpił rozwój przemysłu, proces uprzemysłowienia przerwała II wojna światowa. 17 października 1941 r. do Taganrogu wkroczyły wojska niemieckie. Podczas okupacji w mieście działała organizacja ruchu oporu skupiająca komsomolców. Okupacja trwała 680 dni, aż do 30 sierpnia 1943.

Pomniki | edytuj kod

Dynamika przyrostu ludności | edytuj kod

Geografia | edytuj kod

Pałac Alferaki

Taganrog рołożony jest na południowo-wschodniej części półwyspu Miusskowo w zatoce Taganroskiej, Morza Azowskiego, zabytkowa część miasta znajduje się na cyplu Таganyj Róg. Współrzędne geograficzne to: 47°14' N i 38°54' E. Miasto położone na nizinie, lekko pofałdowanej, wzgórza dochodzą nawet do wysokości 75 m nad poziom morza. W granicach miasta znajdują się dwa potoki.

Klimat | edytuj kod

Klimat jest suchy, umiarkowany, kontynentalny ciepły. Średnia roczna temperatura wynosi +9 °C. Maksymalna temperatura w lipcu wynosi do + 35-40 °C, minimalna temperatura w styczniu wynosi do -30 °C. Charakteryzuje się silnym wiatrem, któremu towarzyszą fale, w wyniku czego podmywany jest brzeg i osuwa się ziemia.

Nauka w Taganrogu | edytuj kod

Szkolnictwo wyższe | edytuj kod

  • Taganrodzki Instytut Techniczny Południowego federalnego uniwersytetu.
  • Taganrodzki Państwowy Instytut Pedagogiczny.
  • Taganrodzki Instytut Kierowania i Gospodarki.
Katedra Wniebowzięcia w Taganrogu

Prasa | edytuj kod

  • Gazeta «Тaganrodzka Prawda» (od 1918 r.)
  • Gazeta «Nowa Taganrodzka Gazeta» (od 2002 r.)
  • Gazeta «Taganrog»
  • Gazeta «Kurier Таgаnrodzki»
  • Gazeta «Czas Taganroga»

Transport | edytuj kod

Przez miasto przebiega linia kolejowa Iłowajsk — Rostów nad Donem oraz droga Rostów nad Donem — Mariupol. Taganrodzki handlowy port morski zabezpiecza przeładunek metalu i węgla, ziarna oraz produktów przemysłu naftowego.

Transport miejski to: tramwaje, trolejbusy i autobusy.

Powietrzne połączenie możliwe jest przez port lotniczy Taganrog-Południowy.

Stary Taganrog | edytuj kod

  • grecki monaster (1809-1814).

  • Gimnazjum dla chłopców (1843)

  • Gimnazjum żeńskie (Mariinka) (1900),

  • Pałac Alfaraki (początek XX wieku).

Miasta partnerskie | edytuj kod

Miasto prowadziło również współpracę partnerską z Mariupolem, jednak w 2017 umowa została zerwana przez stronę ukraińską[1].

Urodzeni w mieście | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Маріуполь розірвав дружні відносини з російськими містами Таганрог і Нар'ян-Мар (ukr.). Гордон, 2017-06-30. [dostęp 2019-07-11].

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (jednostka podziału terytorialnego Rosji):
Na podstawie artykułu: "Taganrog" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy