Turks i Caicos w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaTurks i Caicos (ang. Turks and Caicos Islands) – terytorium zależne Wielkiej Brytanii w Ameryce Środkowej, na Oceanie Atlantyckim, na północ od wyspy Haiti. Obejmuje dwie grupy wysp: Turks i Caicos we wschodniej części archipelagu Bahamów. Wyspy, zbudowane z wapieni oolitowych, otaczają rafy koralowe. Są często nawiedzane przez huragany.
Latarnia Lighthouse ParkPowierzchnia kolonii wynosi 430 km², a zamieszkuje ją 30,6 tys. mieszk. (2008)[2], głównie Afroamerykanów. Stolicą i głównym portem jest Cockburn Town – 3,7 tys. – na wyspie Wielki Turk. Podstawą gospodarki wysp jest rybołówstwo (połów gąbek, morskich ślimaków, langust i krabów), rolnictwo (uprawa agawy sizalowej) i turystyka (40 tys. turystów w 1989 roku a obecnie nawet do 100 000 rocznie[3]). Na rozwój turystyki wpływają korzystne warunki naturalne (rozległe plaże, korzystne warunki do rekreacyjnego płetwonurkowania, żeglarstwa i sportów wodnych), oraz polityczne (waluta, ruch bezwizowy z wieloma krajami). Coraz większą rolę w gospodarce kraju pełni obsługa finansowa i bankowa zagranicznych przedsiębiorstw – raj podatkowy.
Spis treści
- 1 Historia
- 2 Geografia
- 3 Emisja gazów cieplarnianych
- 4 Demografia
- 5 Religie
- 6 Przypisy
- 7 Bibliografia
Historia | edytuj kod
Wyspy zostały odkryte w 1512 przez Ponce de Leóna, ale do 1678 nie były zamieszkane. Od 1766 roku stanowią kolonię brytyjską. W okresie wczesnokolonialnym na wyspy sprowadzano masowo afrykańskich niewolników. W latach 1873-1962 wyspami administrował brytyjski gubernator Jamajki. Po uzyskaniu przez nią niepodległości Turks i Caicos stały się samodzielną kolonią z własnym samorządem lokalnym.
Czasami pojawiają się dyskusje na temat potencjalnego przyłączenia Turks i Caicos do Kanady. Takie inicjatywy były prezentowane przez kanadyjskich polityków kolejno w 1973 roku, 1986 roku, a ostatnio w 2004 r. Przekonywali oni, że wyspy byłyby idealnym schronieniem od srogich kanadyjskich zim, chętnie odwiedzanym przez Kanadyjczyków dzięki akceptowaniu kanadyjskiego dolara bez potrzeby wymiany walut. Wyspy z kolei otrzymałyby kanadyjski system socjalny i zwiększony ruch turystyczny. Ze względu na małą liczbę mieszkańców, Turks i Caicos zostałyby najprawdopodobniej terytorium, aczkolwiek parlament Nowej Szkocji zadecydował się zaprosić wyspy, by dołączyły do tej prowincji. Jak dotychczas z propozycji nie wynikły żadne oficjalne akcje[4].
Geografia | edytuj kod
Osobny artykuł: Geografia Turks i Caicos.Należące do śródziemnomorza amerykańskiego wyspy to pochodzenia rafowego obszar, cechujący się wybitnie nizinną rzeźbą terenu. Na wyspach panuje równikowy klimat, na który wpływ mają pasaty wiejące z północnego wschodu. Wyspy cechują się bardzo ubogimi zasobami wód powierzchniowych. Wyspy porasta roślinność sawannowa i charakterystyczne dla tych rejonów świata, palmy. Świat zwierząt, głównie gatunki morskie, należy do antylskiej krainy neotropikalnej.
Emisja gazów cieplarnianych | edytuj kod
Emisja równoważnika dwutlenku węgla z Turks i Caicos wyniosła w 1990 roku 0,01 Mt, z czego 0,007 Mt stanowiła emisja dwutlenku węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 0,605 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 5 kg. Od tego czasu emisje wahają się, przy czym dość duży wzrost nastąpił w 2007 i utrzymywał się później. Głównym źródłem emisji przez cały czas była energetyka. W 2018 emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 0,170 Mt, a w przeliczeniu na mieszkańca 4,727 t i w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 3617 kg[5].
Demografia | edytuj kod
Osobny artykuł: Demografia Turks i Caicos.Czarnoskórzy stanowią 87,6%, biali 7,9%, rasy mieszane (głównie Mulaci) 2,5%, Hindusi 1,3% a pozostali 0,7%[6].
Religie | edytuj kod
Struktura religijna kraju w 2015 roku, według The Association of Religion Data Archives[7]:
- protestanci – 60%:
- baptyści[8],
- zielonoświątkowcy – 12,3%,
- anglikanie – 6,6%,
- metodyści[8],
- adwentyści dnia siódmego[8],
- nieokreśleni – 23,1%,
- bez religii – 5,6%,
- katolicy – 5,5%,
- synkretyzm chrześcijański, afrochrześcijaństwo – 2,7%,
- świadkowie Jehowy – 1,8%[8] (zobacz Świadkowie Jehowy na Turks i Caicos).
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Central America :: Turks and Caicos Islands — The World Factbook - Central Intelligence Agency (ang.).
- ↑ House of Commons - Foreign Affairs - Seventh Report
- ↑ Informacje na temat wysp – ATOFA.com, informacje gospodarcze i inne na stronie ATOFA.com.
- ↑ Canada's Caribbean ambition – CBC News Indepth: Turks and Caicos
- ↑ Turks and Caicos Islands, [w:] F.F. Monforti-Ferrario F.F. i inni, Fossil CO2 and GHG emissions of all world countries. 2019 report – Study [pdf], Luksemburg: Publications Office of the European Union, 2019, s. 231, DOI: 10.2760/687800, ISBN 978-92-76-11100-9 (ang.).
- ↑ The World Factbook
- ↑ Turks and Caicos, The ARDA [dostęp 2019-07-13] .
- ↑ a b c d Central America :: Turks and Caicos Islands — The World Factbook - Central Intelligence Agency, www.cia.gov [dostęp 2019-07-13] .
Bibliografia | edytuj kod
- Encyklopedia Geograficzna Świata: Ameryka Północna. Wydawnictwo OPRES Kraków 1996 ISBN 83-85909-20-6
