Wierzba w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Morfologia organów Wierzba szara Wierzba iwa Wierzba wiciowa Wierzba płożąca Pokrój Wierzba biała Wierzba lapońska Wierzba uszata Wierzba krucha Liście Wierzba żyłkowana Wierzba purpurowa Wierzba wiciowa Wierzba szwajcarska Kwiaty, owoce Wierzba purpurowa – kwiaty męskie (kotki) Wierzba zielna – owoce Salix sitchensis – kwiaty żeńskie Wierzba płożąca – kwiaty męskie (kotki)Wierzba (Salix L.) – rodzaj drzew, krzewów lub płożących krzewinek z rodziny wierzbowatych (Salicaceae Mirb.). Występuje około 400 gatunków tego rodzaju. Rośnie na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Australii i Antarktydy[3]. W Polsce dziko rośnie około 30 gatunków (ich liczba jest różna, zależnie od ujęcia taksonomicznego). Ponadto wiele gatunków jest uprawianych (głównie jako rośliny ozdobne). Gatunkiem typowym jest wierzba biała (S. alba)[4].
Spis treści
Morfologia | edytuj kod
Systematyka | edytuj kod
Rodzaj siostrzany dla topoli (Populus) w obrębie plemienia Saliceae w rodzinie wierzbowate (Salicaceae), wchodzącej w skład obszernego rzędu malpigiowców (Malpighiales), reprezentującego klad różowych w obrębie okrytonasiennych[2].
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt., nadrząd Violanae R. Dahlgren ex Reveal, rząd wierzbowce (Salicales Lindl.), rodzina wierzbowate (Salicaceae Mirb.), podrodzina Salicoideae Rich. ex Arn., plemię Saliceae Rchb., rodzaj wierzba (Salix L.)[5].
- wierzba alpejska, w. Jacquina (Salix alpina Scop., syn. S. jacquini Host.)
- wierzba amerykanka (Salix eriocephala Michx.) – antropofit zadomowiony
- wierzba biała (Salix alba L.)
- wierzba borówkolistna (Salix myrtilloides L.)
- wierzba czarniawa, w. czerniejąca (Salix myrsinifolia Salisb., syn. S. nigricans Sm.)
- wierzba długokończysta (Salix ×dasyclados Willd)
- wierzba dwubarwna (Salix bicolor L., syn. S. phylicifolia L.)
- wierzba gęstolistna (Salix cordata Michx.)
- wierzba iwa (Salix caprea L.)
- wierzba krucha (Salix fragilis L.)
- wierzba lapońska (Salix lapponum L., syn. S. marrubifolia Tausch ex Andersson )
- wierzba ostrolistna (Salix acutifolia Willd., syn. S. daphnoides Vill.) – antropofit zadomowiony
- wierzba oszczepowata (Salix hastata L.)
- wierzba pięciopręcikowa, w. laurowa (Salix pentandra L.)
- wierzba płacząca, (Salix alba L. 'Tristis')
- wierzba płożąca (Salix repens L.)
- wierzba purpurowa, wiklina (Salix purpurea L.)
- wierzba siwa (Salix eleagnos Scop., synonimy: S. incana Schrank, S. elaeagnos Scop.)
- wierzba szara, łoza (Salix cinerea L.)
- wierzba szwajcarska (Salix helvetica Vill.)
- wierzba śląska (Salix silesiaca Willd.)
- wierzba śniada (Salix starkeana Willd, syn. S. livida Wahlenb.)
- wierzba trójpręcikowa, w. migdałowa (Salix triandra L., syn. S. amygdalina L.)
- wierzba uszata (Salix aurita L.)
- wierzba wawrzynkowa (Salix daphnoides Vill.)
- wierzba wiciowa, witwa (Salix viminalis L.)
- wierzba wykrojona, w. Kitaibela (Salix retusa L., syn. S. kitaibeliana Willd.)
- wierzba wyniosła (Salix ×rubens Schrank)
- wierzba zielna, w. nibyzielna (Salix herbacea L.)
- wierzba żyłkowana (Salix reticulata L.)
- wierzba babilońska (Salix babylonica L., syn. S. elegantissima K. Koch)
- wierzba mandżurska (Salix matsudana Koidz.)
- wierzba sachalińska (Salix udensis)
- wierzba Smitha (Salix ×smithniana)
- wierzba zwarta (Salix integra Thunb.)
- wierzba zwisająca (Salix ×pendulina Wender)
- wierzba żałobna (Salix ×sepulcralis Simonk.)
- Salix cottei
- Salix lanata L.
- Salix moupinens
Wierzby łatwo tworzą mieszańce międzygatunkowe.
Ochrona | edytuj kod
W Polsce pod ścisłą ochroną gatunkową są: wierzba lapońska i wierzba borówkolistna.
Zastosowanie | edytuj kod
- Roślina ozdobna – dekoracyjna ze względu na pokrój i efektowne zabarwienie bezlistnych pędów lub ich powyginaną lub staśmioną formę, także ze względu na kwiaty.
- Roślina miododajna.
- Roślina lecznicza – kora wierzby zawiera kwas salicylowy.
- Szybko rosnące gatunki wierzby znajdują zastosowanie jako naturalny materiał opałowy.
- Od dawien dawna długie młode gałązki wierzby znajdują zastosowanie w wikliniarstwie.
- Wierzba ma wszechstronne zastosowanie w gospodarce, gdyż drzewa te dają dziesięciokrotnie szybszy przyrost masy drzewnej z ha niż sosna i świerk, a ich drewno ma podobne właściwości jak drewno topól.
- Wierzby sadzi się jako rośliny pionierskie przy zagospodarowaniu nieużytków i w celu zapobieżenia erozji gleb. Wykorzystywana jest także w zadrzewieniach krajobrazu otwartego, w parkach i osiedlach mieszkaniowych[8].
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-10] (ang.).
- ↑ Johnson O., More D.: Drzewa. Warszawa: Multico, 2009, s. 160. ISBN 978-83-7073-643-9.
- ↑ Index Nominum Genericorum (ING) (ang.). [dostęp 2009-12-10].
- ↑ Crescent Bloom: Salix (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-12-10].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
- ↑ Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8
- ↑ Marek Żukow-Karczewski, Wierzba - drzewo najmniej cenione, "AURA", nr 3/1994 r.