Wojciech Kułakowski w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaWojciech Kułakowski (ur. 1892 w Podhajcach, zm. 7 listopada 1918 we Lwowie) – podporucznik piechoty Wojska Polskiego.
Spis treści
Życiorys | edytuj kod
Urodził się w 1892 w Podhajcach[1][2]. Podjął studia prawa[3].
Podczas I wojny światowej był oficerem c. k. armii, ponadto działał w Polskiej Organizacji Wojskowej, a latem 1918 został zaprzysiężony do organizacji Polskie Kadry Wojskowe[4][5][6][7][1]. U kresu wojny w listopadzie 1918 brał udział w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej. 1 listopada obsadził swoim plutonem koszary na Janowskim[8]. W dniu 2 listopada kierowany przez niego oddział wraz z oddziałami Roman Abrahama i Stanisława Wolaka zaatakowały dworzec kolejowy, zajmując magazyn broni i amunicji[9][10]. W stopniu podporucznika dowodził oddziałem, który wraz z innymi jednostkami w dniach 2-3 listopada 1918 zdobyli ulicę Bema[11][12][13][14]. Następnie był organizatorem polskich pozycji tamże (polscy obrońcy w tym miejscu byli określani jako bemacy)[12][14] i objął komendę placówki na roku ulic Bema i Janowskiej, po czym skutecznie odpierał ataki Ukraińców w czasie najcięższych walk 4 listopada[15][16][17][14][18][3]. Następnie objął komendę nad oddziałem operującym na ulicy Janowskiej i chroniącym magazyn na rogu Bema i Janowskiej[19]. 5 listopada mając zaledwie pięciu ludzi, dokonał skutecznego kontrataku na pluton ukraiński, przejmując karabin maszynowy[20][21][22]. Wieczorem 5 listopada dowodził oddziałem, skierowanym przez por. Jerzego Schwarzenberg-Czernego, atakującym koszary Ferdynanda przy ulicy Gródeckiej[23][5]. Atakującym lewym skrzydłem Polakom kierowanych przez ppor. Kułakowskiego udało się wtargnąć na teren koszar, objąć stajnie oraz zająć magazyny sanitarny i garnizonowy, jednak nie utrzymali go wskutek nieporozumienia, jako że następnie zostali oni ostrzeliwani przez oddział z placówki Jur ogniem z ciężkich karabinów maszynowych[24][4][25][26]. W wyniku bratniego ostrzału śmiertelnie rany w brzuch odniósł Wojciech Kułakowski[25][14][26][4][3]. Został przeniesiony przez żołnierzy do Zgromadzenia Sióstr Felicjanek przy ul. Janowskiej[27]. Zmarł w wyniku odniesionych ran 7 listopada 1918 w szpitalu na Politechnice we Lwowie[28][29][4][27][14]. Według relacji umierał z uśmiechem na ustach oraz szczęśliwy, że walczył za Polskę[30]. W ostatnich słowach obawiał się jedynie o polskich obrońców Lwowa, mówiąc: czy nasi się utrzymają, czy nasi się obronią[4][30].
Został pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa (katakumba V, miejsce 2)[3][1].
We wspomnieniach Romana Abrahama podporucznik Wojciech Kułakowski był jednym z dzielniejszych oficerów obrony Lwowa[14], zaś Czesław Mączyński określił go słowami: najdzielniejszy z dzielnych[4] oraz bohater nad bohatery[30].
Uchwałą Rady Miasta Lwowa z listopada 1938 jednej z ulic we Lwowie nadano imię Wojciecha Kułakowskiego[31].
Odznaczenia | edytuj kod
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – pośmiertnie (wymieniony wśród odznaczonych żołnierzy późniejszego 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich[32], dekoracja dokonana 17 kwietnia 1921 we Lwowie przez gen. broni Tadeusza Rozwadowskiego)[33]
- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie (4 listopada 1933, za pracę w dziele odzyskania niepodległości)[34]
Przypisy | edytuj kod
- ↑ a b c Piotr W. Kochański: Wojciech Kułakowski. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2019-12-10]. za: Stanisław Nicieja: Cmentarz Obrońców Lwowa. Wrocław / Warszawa / Kraków: Ossolineum, 1990, s. 194.
- ↑ Wojciech Kułakowski. niezwyciezeni1918-2018.pl. [dostęp 2019-12-11].
- ↑ a b c d W szesnastą rocznicę. Lwów: Towarzystwo Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, 1934, s. 23, 31, 42.
- ↑ a b c d e f Mączyński. Boje Lwowskie (1) 1921 ↓, s. 158.
- ↑ a b Jarzębiński. Prawy pododcinek 1993 ↓, s. 172.
- ↑ Adam Świeżawski: II odcinek w obronie Lwowa. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 491. ISBN 83-85218-56-4.
- ↑ Abraham. Góra Stracenia 1993 ↓, s. 619.
- ↑ Mączyński. Boje Lwowskie (1) 1921 ↓, s. 67.
- ↑ Mączyński. Boje Lwowskie (1) 1921 ↓, s. 95, 97, 99.
- ↑ Hupert. Walka o Lwów ↓, s. 22.
- ↑ Mączyński. Boje Lwowskie (1) 1921 ↓, s. 136, 137.
- ↑ a b Gella. Ruski miesiąc 1919 ↓, s. 172.
- ↑ Jarzębiński. Prawy pododcinek 1993 ↓, s. 172-174.
- ↑ a b c d e f Abraham. Góra Stracenia 1993 ↓, s. 629.
- ↑ Gella. Ruski miesiąc 1919 ↓, s. 173.
- ↑ Mączyński. Boje Lwowskie (1) 1921 ↓, s. 142, 145.
- ↑ Jarzębiński. Prawy pododcinek 1993 ↓, s. 174, 175.
- ↑ Semper fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990., s. 36.
- ↑ Jarzębiński. Prawy pododcinek 1993 ↓, s. 176, 202.
- ↑ Gella. Ruski miesiąc 1919 ↓, s. 59.
- ↑ Mączyński. Boje Lwowskie (1) 1921 ↓, s. 154.
- ↑ Mączyński. Boje Lwowskie (2) 1921 ↓, s. 45.
- ↑ Hupert. Walka o Lwów ↓, s. 30.
- ↑ Gella. Ruski miesiąc 1919 ↓, s. 173-174.
- ↑ a b Jarzębiński. Prawy pododcinek 1993 ↓, s. 177.
- ↑ a b Hupert. Walka o Lwów ↓, s. 40.
- ↑ a b Jarzębiński. Prawy pododcinek 1993 ↓, s. 178.
- ↑ Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934, s. 451.
- ↑ Gella. Ruski miesiąc 1919 ↓, s. 174.
- ↑ a b c Mączyński. Boje Lwowskie (2) 1921 ↓, s. 169.
- ↑ Symboliczne nadanie nazw związanych z Obroną Lwowa szeregowi ulic we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 265, s. 2, 22 listopada 1938.
- ↑ Józef Kulczycki: Zarys historji wojennej 38-go pułku strzelców lwowskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, s. 31, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- ↑ Dekoracja Orderem „Virtuti Militari”. „Gazeta Lwowska”. Nr 87, s. 4, 17 kwietnia 1921.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273.
Bibliografia | edytuj kod
- Franciszek Jarzębiński: Prawy pododcinek sektora Bema w obronie Lwowa 3-22 listopada 1918 r.. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 169-207. ISBN 83-85218-56-4.
- Roman Abraham: Pododcinek Góra Stracenia. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 618-635. ISBN 83-85218-56-4.
- Jan Gella: Ruski miesiąc 1/XI-22/XI 1918. Ilustrowany opis walk listopadowych we Lwowie z 2 mapami. Lwów: ok. 1919.
- Czesław Mączyński: Boje lwowskie. Cz. 1. Oswobodzenie Lwowa (1-24 listopada 1918 roku). T. I. Warszawa: 1921.
- Czesław Mączyński: Boje lwowskie. Cz. 2. Oswobodzenie Lwowa (1-24 listopada 1918 roku). T. II. Warszawa: 1921.
- Witold Hupert: Walka o Lwów (od 1 listopada 1918 do 1 maja 1919 roku). Warszawa: 1933.
OryginałEdytujHistoria i autorzy
