Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego i Miejskiego w Gdańsku w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaZakłady Naprawcze Taboru Kolejowego i Miejskiego w Gdańsku-Przeróbce – zlokalizowane na Wyspie Portowej w Gdańsku przedsiębiorstwo, specjalizujące się m.in. w naprawie taboru szynowego (lokomotywy elektryczne, spalinowe, wagony towarowe) i podzespołów do pojazdów szynowych[1].
Spis treści
Historia | edytuj kod
Zakłady na planie z 1912
Zakłady powstały w 1910 jako Eisenbahn-Hauptwerkstatt Danzig-Troyl (Główny Warsztat Kolejowy Gdańsk-Trojan), w skrócie: EHW Danzig-Troyl. Zakłady wyposażono w największe na Pomorzu Gdańskim hale przemysłowe – np. hala napraw wagonów ma rozmiary 251×103 m, zaś napraw lokomotyw ok. 166×102 m.
Po zakończeniu I wojny światowej, na mocy artykułu nr 107 traktatu wersalskiego, w 1922 zakłady wraz z dawną Stocznią Cesarską w Gdańsku przekazano na 50 lat w bezpłatną dzierżawę nowo utworzonej międzynarodowej spółce International Shipbuilding & Engineering Co Ltd, używającej też nazwy Danziger Werft und Eisenwerkstatten AG z 20% udziałem kapitału polskiego (reprezentowanym przez Bank Handlowy w Warszawie), 20% Wolnego Miasta Gdańska (Danziger Privat AG), 30% Wielkiej Brytanii (fabrykę wagonów Cravens Ltd) i 30% Francji (Gdańską Grupę Przemysłową Groupement Industriel pour Danzig)[2].
W okresie II wojny światowej zakładami zarządzały Koleje Rzeszy Niemieckiej – Reichsbahnausbesserungswerk.
Po wyzwoleniu w 1945 zakłady nosiły nazwę Warsztatów Głównych Gdańsk-Trojan, Warsztatów Kolejowych PKP, od 1952 Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego. Pierwszym dyrektorem był w 1945 Aleksander Bader. Był okres, że zakłady zatrudniały ponad 3000 pracowników. Przez pewien czas zakładom podlegał też ZNTK w Słupsku (po 1967 i przed 1997).
Obecnie naprawy taboru odbywają się jedynie w jednej hali, zaś pozostałą powierzchnię dzierżawi cały szereg firm, m.in. producent jachtów.
Ciekawostki | edytuj kod
ZNTKiM w Gdańsku
- w latach 1942–1945 produkowano w zakładach kadłuby ścigaczy torpedowych dla niemieckiej marynarki wojennej, jeden z pozostawionych kadłubów (o długości 35 metrów) został przetransportowany do Stoczni Północnej i przebudowany na statek spacerowy dla Żeglugi Gdańskiej pod nazwą "Julia".
- w 1958 wyprodukowano kilkadziesiąt autobusów dla PKS na podwoziu z silnikiem Leyland; karoserie z wyposażeniem pochodziły z taboru kolejowego.
- na bazie silników odrzutowych z samolotów MiG zakłady wykonały kilkadziesiąt pługów odśnieżnych.
- na potrzeby powstającej Szybkiej Kolei Miejskiej w Trójmieście m.in. ZNTK Gdańsk odbudowywały otrzymane w ramach odszkodowań wojennych spalone wagony berlińskiej S-Bahn, dawne 800-woltowe jednostki EW90, EW91, EW92.
Zobacz też | edytuj kod
Przypisy | edytuj kod
Bibliografia | edytuj kod
- Edmund Cieślak (red.): Historia budownictwa okrętowego na Wybrzeżu Gdańskim, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1972, bez ISBN
- Edmund Cieślak (red.): Historia Gdańska Tom IV/2:1920-1945, Wydawnictwo Lex Sopot 1998, ISBN 83-7159-298-1, s. 142
OryginałEdytujHistoria i autorzy
