Zamek w Gorzanowie

Na mapach: 50°21′04,7880″N 16°38′04,4160″E/50,351330 16,634560

Zamek w Gorzanowie w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Zamek w Gorzanowie – zespół zamkowy z XVI wieku we wsi Gorzanów w województwie dolnośląskim.

Spis treści

Historia | edytuj kod

Pierwszy zamek zbudowany w średniowieczu powstał na północ od istniejącej obecnie budowli i zniszczono w czasie wojen husyckich, a ostatecznie rozebrano w 1804 roku[1]. Nowy pałac na obecnym miejscu zaczęto wznosić około 1573 roku, a rozbudowano go do obecnych rozmiarów w latach 1653-1657 pod kierunkiem Wawrzyńca Nicelo, a później Andrei Carove[1]. Ponowna przebudowa nastąpiła w 1735 roku, według daty na wieży zamkowej, po 1900 roku zaś nastąpiło odnowienie całości, szczególnie dekoracji fasad zewnętrznych. Przez prawie 300 lat rodowa siedziba Herbersteinów[1]. Zamek został znacjonalizowany w 1945 r. przez władze polskie, został opuszczony w latach sześćdziesiątych XX wieku i popadał w ruinę; w wyniku czego ostatnich latach zawaleniu uległa część dziedzińca południowego. W 2012 jego właścicielem została Fundacja Pałac Gorzanów, przystąpiono wtedy do renowacji obiektu[2].

Architektura | edytuj kod

Kompleks został założony na planie prostokąta wokół wewnętrznego dziedzińca z odrębną częścią gospodarczą od południa[1]. Skrzydło środkowe, trzykondygnacjowe, jednoosiowe, nakrywa dach siodłowy, wsparty na fryzie arkadowym z lunetami. Fasady pokrywa dekoracja sgraffitowa o motywach geometrycznych i wiciach roślinnych[1]. Ponad gzymsem wznoszą się trzy trójkątne szczyty. Drugie piętro fasady skrzydła głównego od strony dziedzińca zamykają loggie, pochodzące z 1735 roku. Oś środkową akcentuje wysoka wieża z portalem wejściowym i dwustronnymi schodami. Z dawnych, bogatych wnętrz zachowała się jedynie sala balowa z stiukowymi dekoracjami na suficie oraz kilka sal z belkowymi, malowanymi stropami, ponadto częściowo uszkodzone wnętrza sali teatralnej i kaplicy[1].
Od 2012 nowy właściciel prowadzi prace rekonstrukcyjne. 21 września 2013 uruchomiono zegar na wieży zamkowej.

Ten monumentalny kompleks o charakterze rezydencjonalno-obronnym, utrzymany w stylu renesansu południowoniemieckiego, stanowi jeden z najcenniejszych obiektów tego typu w całej Polsce południowo-zachodniej[3]

W skład zespołu wchodzi zamek, zabudowania gospodarcze, park, oficyna przy ul. Podzamcze 7/8, ściana kurtynowa południowa, oficyna mieszkalno-gospodarcza, ściana kurtynowa zachodnia, oficyna–browar przy ul. Podzamcze 12 oraz ściana kurtynowa północna.

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ a b c d e f Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 328, 330. ISBN 978-83-89188-95-3.
  2. ↑ Historia Pałacu, Fundacja Pałac Gorzanów [dostęp 2020-03-15]  (pol.).
  3. ↑ Odpowiedź Tomasza Merty, podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 9707 w sprawie zespołu pałacowo-parkowego w Gorzanowie, pow. kłodzki, woj. dolnośląskie, 18.06.2009 (pol.). Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 09.10.2010].

Bibliografia | edytuj kod

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Na podstawie artykułu: "Zamek w Gorzanowie" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy