Zbigniew Pietrasiński

Zbigniew Pietrasiński w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Zbigniew Pietrasiński (ur. 24 września 1924 w Wieluniu, zm. 30 lipca 2010 w Warszawie) – profesor zwyczajny psychologii, naukowiec i popularyzator nauki, nauczyciel akademicki i wychowawca wielu pokoleń studentów. Główne zainteresowania naukowe: optymalizacja działalności i rozwoju człowieka na podstawie dorobku psychologii, prakseologii, teorii organizacji i pedagogiki. Badacz procesów twórczych, entuzjasta teorii rozwoju człowieka w ciągu życia, autor książek o twórczości i mądrości. W roku 1996 wraz z Andrzejem Eliaszem i Januszem Reykowskim założył Szkołę Wyższą Psychologii Społecznej (od roku 2015 Uniwersytet SWPS), gdzie do 16 czerwca 2006 był prorektorem ds. studenckich.

Spis treści

Wykształcenie | edytuj kod

  • 1950 – magisterium z filozofii, Uniwersytet Warszawski
  • 1955 – doktorat z psychologii w moskiewskim Instytucie Pedagogicznym pod kierunkiem H. D. Lewitowa
  • 1971 – habilitacja, Uniwersytet Warszawski
  • 1977 – tytuł profesora nadzwyczajnego
  • 1993 – tytuł profesora zwyczajnego

Kariera zawodowa | edytuj kod

  • 1955–1971 – Wydział Psychologii i Pedagogiki UW oraz Centralny Ośrodek Doskonalenia Kadr Kierowniczych w Warszawie (1967–1970)
  • 1972–1980 – Instytut Badań Pedagogicznych w Warszawie oraz Instytut Organizacji i Kierowania UW (1972–1975)
  • 1980–1996 – Instytut Psychologii PAN w Warszawie oraz Prywatna Wyższa Szkoła Handlowa (1993–1995)
  • 1996–2010 – Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie (obecnie Uniwersytet SWPS) (współzałożyciel, od chwili założenia SWPS do 16 czerwca 2008 prorektor do spraw studenckich).

Poglądy i osiągnięcia | edytuj kod

Jako kontynuator myśli Tadeusza Tomaszewskiego, Zbigniew Pietrasiński reprezentował poznawczą i jednocześnie podmiotową orientację w psychologii. Inną inspiracją była prakseologiczna, racjonalistyczna teoria Tadeusza Kotarbińskiego. Był zwolennikiem trójkomponentowego modelu determinacji człowieka, kładąc nacisk na trzeci z tych komponentów – autodeterminację, sceptycznie odnosząc się zwłaszcza do czynnika środowiskowego, określając go ironicznie jako urabianie. Głównym przedmiotem jego zainteresowań badawczych i popularyzatorskich było wspomaganie autokreacji i twórczości jednostki przez odpowiednie wzbogacanie jej wiedzy i samowiedzy (kompetencja biograficzna). Zajmując się rozwojem intelektualnym i osobowościowym w ciągu życia (ang. life span psychology), w swych ostatnich pracach Pietrasiński wniósł istotne elementy do psychologicznej teorii mądrości Paula Baltesa i innych psychologów.

Twórczość | edytuj kod

Zbigniew Pietrasiński jest autorem 17 książek i redaktorem kilku prac zbiorowych oraz ponad 100 artykułów naukowych i popularnonaukowych (np. w Radarze i Charakterach).

Najważniejsze publikacje książkowe | edytuj kod

  • Sztuka uczenia się. Warszawa 1960, Wiedza Powszechna, sześć wydań, ostatnie 1990
  • Myślenie twórcze. Warszawa 1969, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
  • Ogólne i psychologiczne zagadnienia innowacji. Warszawa 1971, Państwowe Wydawnictwo Naukowe
  • Kierowanie własnym rozwojem. Warszawa 1977, Iskry
  • Czego dowiedziałeś się zbyt późno?. Warszawa 1979, Iskry
  • Rozwój człowieka dorosłego. Warszawa 1990, Wiedza Powszechna
  • Mądrość czyli świetne wyposażenie umysłu. Warszawa 2001, Wydawnictwo Scholar
  • Ekspansja pięknych umysłów. Nowy renesans i ożywcza autokreacja. Warszawa 2009, Wydawnictwo CIS
  • Dziennik komputerowy z [...]. wybór i opracowanie Teresa Rzepa. Lublin 2015, Wydawnictwo UMCS. Współfinansowanie: Maria Pietrasińska. ​ISBN 978-83-7784-675-9​.

Ponadto w języku angielskim

  • The Psychology of Efficient Thinking. London 1969, Pergamon Press
  • The Art of Learning. London 1969, Pergamon Press

Najważniejsze artykuły | edytuj kod

  • Psychologia kierownictwa. W: Gliszczyńska X. (red.) Psychologia pracy. Wybrane zagadnienia. Warszawa 1979, PWN.
  • Człowiek formowany jako podmiot rozwoju. Psychologia Wychowawcza, 1987, XXX, 3, 249-271.
  • Rozwój z perspektywy jego podmiotu. W: Tyszkowa M. (red.) Rozwój psychiczny człowieka w ciągu życia. Warszawa 1988, PWN.
  • Toward a theory of autonomizing promotion of adult development. Polish Psychological Bulletin, 1988, Vol. 19(1), 31-41.
  • Badania nad rozwojem psychicznym dorosłych. Kwartalnik Pedagogiczny, 1988, Nr 3-4, 83-103.
  • Rozwój psychiczny człowieka dorosłego. Zdrowie Psychiczne. 1988, Rok 29, nr 1, 13-38.
  • Rozwój myślenia i osobowości dorosłych. Oświata Dorosłych 1989, T. XXXII(7), 385-391.
  • Promotion of basic developmental skills in adults. W: Fusco A., Battisti F.M., Tomassoni R. (red.) Recent experiences in general and social psychology in Italy and Poland. Milano 1990, Franco Angeli Libri.
  • Two models of mental development. W: Hołyst B. (red.) Mental health in a changing world. Warsaw 1990, The Polish Society for Mental Health.
  • Optymalizacja czynu a filozofia życia. W: Gasparski W: Strzałecki A. (red.) Logika, praktyka, etyka: przesłania filozofii Tadeusza Kotarbińskiego. Warszawa 1991, Towarzystwo Naukowe Prakseologii.
  • Rozwój ludzi dorosłych. W: Wujek T. (red.) Wprowadzenie do pedagogiki dorosłych. Warszawa 1992, PWN, s. 46-74.

Działalność społeczna i wychowawcza | edytuj kod

  • I sekretarz POP PZPR w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, członek PZPR w latach 1950–1981[1].
  • Inspirator i współredaktor studenckiego czasopisma "Psychologia w Teatrze Życia" (SWPS).
  • Współtwórca Teatru Studentów SWPS, Kabaretu "Diogenes", wraz z pisaniem scenariuszy i reżyserią
  • Współtwórcs Galerii "Wnęka".
  • Organizator integracyjnych spotkań plenerowych dla pracowników i studentów

Bibliografia | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Spętana akademia, Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL. Materiały partyjne 1950-1986, t. II, wybór, wstęp i opracowanie Patryk Pleskot, Tadeusz Paweł Rutkowski, Warszawa 2012, s. 713.
Kontrola autorytatywna (osoba):
Na podstawie artykułu: "Zbigniew Pietrasiński" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy