Afiks

Formant (morfologia) w encyklopedii

Formant, zrostek, afiks (od łac. affixum, element przyczepiony) – słowotwórcza część wyrazu, dodana do jego rdzenia (podstawy słowotwórczej). Formant słowotwórczy modyfikuje wyraz podstawowy pod względem znaczeniowym lub funkcjonalnym^[1].

Spis treści

• 1 Podział funkcjonalny
• 2 Podział formalny
• 3 Przypisy
• 4 Bibliografia

Podział funkcjonalny | edytuj kod

Ze względu na funkcję formanty dzielą się na:

• fleksyjne – dodawane w procesie odmiany wyrazu przez osoby lub przypadki, bez zmiany kategorii gramatycznej;
• derywacyjne – gdy poprzez dodanie afiksu zmienia się kategoria gramatyczna wyrazu, na przykład z czasownika na rzeczownik.

Podział formalny | edytuj kod

Formalnie zrostki dzieli się w zależności od ich usytuowania względem morfemu w derywacie^[2][3]:

• przedrostek (prefiks) – występuje przed rdzeniem;
• przyrostek (sufiks) – występuje po rdzeniu, afiks słowotwórczy;
• postfiks – występuje po rdzeniu, afiks słowotwórczy oraz fleksyjny;
• międzyrostek (spójka, interfiks) – występuje między dwoma rdzeniami;
• okołorostek (cyrkumfiks) – występuje wokół rdzenia;
• wrostek (infiks/interfiks) – występuje wewnątrz rdzenia;
• formant zerowy (formant ujemny) - skrócenie rdzenia.

Przypisy | edytuj kod

1. ↑ Mistrík 1993 ↓, s. 411.
2. ↑ Babik 2002 ↓, s. 16.
3. ↑ Formant w języku polskim – szybko i prosto o słowotwórstwie, Poprawna polszczyzna dla każdego, 1 września 2019 [dostęp 2020-05-04]  (pol.).

Bibliografia | edytuj kod

• WiesławW. Babik WiesławW., Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych, Warszawa: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 2002 (Nauka, Dydaktyka, Praktyka), ISBN 83-87629-84-7 .
• JozefJ. Mistrík JozefJ., Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratysława: Obzor, 1993, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758  (słow.).

Na podstawie artykułu: "Afiks" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy