Arkansas

Na mapach: 34,8°N 92,2°W/34,800000 -92,200000

Arkansas w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Arkansas (wymowa:/ˈɑrkənsɔː/ i) – stan w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, sąsiadujący z Missouri, Oklahomą, Teksasem, Luizjaną, Missisipi i Tennessee.

Większość obszaru stanu jest nizinna (dolina Missisipi), a południowo-zachodnia część wyżynna (wyżyna Ozark). Ponad połowę powierzchni stanu pokrywają lasy. Arkansas znane jako Stan Naturalności jest bogate w niezliczone zasoby naturalne, w tym brom, gaz ziemny, ropę naftową i kamień krzemowy[1].

Najwcześniejszymi mieszkańcami tych obszarów byli Indianie żyjący wzdłuż rzeki Missisipi. W okresie, gdy tereny te stały się obiektem zainteresowania Europejczyków, żyły tam plemiona: Caddo (Kaddo), Osedżowie i Quapaw.

Konserwatywna tradycja tego stanu wyraża się w stosowaniu kary śmierci przez wstrzyknięcie trucizny, zakazem małżeństw jednopłciowych w następstwie referendum, a także głosowaniem z 2021 roku za zakazem aborcji, nawet w przypadku gwałtu lub kazirodztwa[2][3][4].

Spis treści

Symbole stanu | edytuj kod

Historia | edytuj kod

  • 1541 – na terytorium dzisiejszego Arkansas dotarła hiszpańska ekspedycja kierowana przez Hernando de Soto
  • druga połowa XVII wieku – zaczęli osiedlać się pierwsi osadnicy francuscy, obszar Arkansas jest wówczas częścią francuskiej Luizjany
  • 1762 – pod panowaniem Hiszpanii
  • 1800 – ponownie własnością Francji
  • 1803 – przeszedł na własność Stanów Zjednoczonych po zakupieniu francuskiej Luizjany od rządu francuskiego
  • 15.06.1836 – przyjęcie do Unii
  • 1861 – przyłączenie się do Konfederacji
  • 1865 – ponowne podporządkowanie Unii
  • 1906 – po raz pierwszy odkryto diamenty

Geografia | edytuj kod

Mapa stanu Little Rock jest stolicą Arkansas i najbardziej zaludnionym miastem Fort Smith
  • Klimat: podzwrotnikowy kontynentalny, wiosną i latem występują tornada z gwałtownymi ulewami, zimy są łagodne
  • Główne rzeki: Missisipi, Arkansas
  • Najwyższy szczyt: Signal Hill (839 m n.p.m.)
  • Roślinność: lasy z udziałem sosny i dębu białego
  • Liczba hrabstw: 75
  • Największe hrabstwo: Pulaski
  • Liczba parków stanowych: 50
  • Parki narodowe: Park Narodowy Hot Springs

Największe miasta | edytuj kod

Poniższa tabel przedstawia największe miasta w stanie Arkansas w 2019 roku[5].

Demografia | edytuj kod

Mapa gęstości zaludnienia Piramida wieku

Spis ludności z roku 2020 stwierdza, że stan Arkansas liczy 3 011 524 mieszkańców, co oznacza wzrost o 95 606 (3,3%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2010[6]. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 6,2% populacji, 23,2% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 17,4% to osoby mające 65 i więcej lat. 50,9% ludności stanu stanowią kobiety[7].

Rasy i pochodzenie | edytuj kod

Według danych z 2019 roku, 76,7% mieszkańców stanowiła ludność biała (72% nie licząc Latynosów), 15,5% to czarni lub Afroamerykanie, 2,8% miało rasę mieszaną, 1,5% to Azjaci, 0,6% to rdzenna ludność Ameryki, 0,4% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowią 7,7% ludności stanu[8].

Największe grupy stanowią osoby pochodzenia „amerykańskiego” (9,4%), irlandzkiego (8,5%), niemieckiego (8,4%), angielskiego (7,2%) i meksykańskiego (5,6%). Istnieją także duże grupy osób pochodzenia europejskiego (58,8 tys.), szkockiego (48,5 tys.), francuskiego (48 tys.), afrykańskiego subsaharyjskiego (42,5 tys.), włoskiego (42,5 tys.) i szkocko–irlandzkiego (31,7 tys.). Liczbę Polaków oszacowano na 23,2 tys. osób[8].

Język | edytuj kod

Najpowszechniej używanymi językami są[9]:

Religia | edytuj kod

Kościół baptystów w El Dorado.  Osobny artykuł: Protestantyzm w Arkansas.

Dane z 2014 r.[10]:

Gospodarka | edytuj kod

Biuro Walmarta w Bentonville.

Znaczący udział w tworzeniu produktu krajowego brutto (PKB) mają: produkcja chemiczna, narzędzia, wydobycie gazu ziemnego i ropy naftowej, górnictwo, rolnictwo, oraz przetwórstwo żywności i napojów[12].

Samoloty były głównym towarem eksportowym z Arkansas w 2019 roku o wartości 1,24 mld dolarów. Do innych eksportowanych towarów przynoszących największy zysk należą: maszyny, tabor kolejowy, maszyny elektryczne, chemikalia organiczne, zboża, tworzywa sztuczne, celuloza z drewna, mięso, oraz papier i tektura[13].

Bogactwa naturalne | edytuj kod

W Parku Stanowym Krateru Diamentów znajduje się jedyna czynna kopalnia diamentów w Stanach Zjednoczonych[12]. Większość produkcji gazu ziemnego w stanie pochodzi z Zagłębia Arkoma, w dolinie rzeki Arkansas. Zasoby węgla znajdują się w dolinie, w pobliżu zachodniej granicy stanu, a obejmują również większość wschodniej części stanu. Obszar produkcji ropy naftowej znajduje się na południu Równiny Przybrzeżnej[12].

Stan ma trzy zakłady produkujące biodiesel o łącznej zdolności produkcyjnej 115 milionów galonów rocznie, co jest piątym wynikiem w Stanach Zjednoczonych[12].

Energia | edytuj kod

Bull Shoals Dam to jedna z dwudziestu elektrowni wodnych w stanie.

W 2020 r. gaz ziemny po raz pierwszy wytworzył w Arkansas więcej energii elektrycznej niż węgiel i stanowił prawie jedną trzecią produkcji netto stanu. Węgiel odpowiadał za trzy dziesiąte produkcji netto stanu w 2020 r., w porównaniu z ponad połową produkcji w 2014. Stan ma jedną elektrownię jądrową – z dwoma reaktorami – która zapewnia prawie trzy dziesiąte produkcji. Prawie cała pozostała część produkcji energii elektrycznej w stanie pochodziła z elektrowni wodnych i elektrowni opalanych biomasą[12].

Rolnictwo | edytuj kod

Drób, soja i ryż to trzy najważniejsze produkty rolne stanu pod względem wpływów z gospodarstw rolnych[12].

Uczelnie | edytuj kod

Podział administracyjny | edytuj kod

Arkansas dzieli się na 75 hrabstw.

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ SaraS. Clarke SaraS., 10 Things to Know About Arkansas, US News, 2019 [dostęp 2021-07-06]  (ang.).
  2. ↑ Encyclopedia of Arkansas, Encyclopedia of Arkansas [dostęp 2021-07-06]  (ang.).
  3. ↑ Arkansas Enacts Near-Total Abortion Prohibition, Kaiser Health News, 10 marca 2021 [dostęp 2021-07-06]  (ang.).
  4. ↑ KevinK. Conlon KevinK., GregG. Botelho GregG., Court halts same-sex marriages in Arkansas, CNN [dostęp 2021-07-06] .
  5. ↑ Top 100 Biggest Arkansas Cities By Population (ang.). biggestuscities.com. [dostęp 11 marca 2021].
  6. ↑ Change in Resident Population of the 50 States, the District of Columbia, and Puerto Rico: 1910 to 2020, 2020 Census Apportionment Results [dostęp 2021-07-06] .
  7. ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Arkansas; United States, www.census.gov [dostęp 2021-07-06]  (ang.).
  8. ↑ a b 2019: ACS 1-Year Estimates Data Profiles (DP05/DP02), data.census.gov [dostęp 2021-07-06] .
  9. ↑ Data Center Results, apps.mla.org [dostęp 2019-01-18] .
  10. ↑ Adults in Arkansas. Pew Research Center, 2014. [dostęp 2015-11-30].
  11. ↑ State Membership Report. The ARDA. [dostęp 2019-01-14].
  12. ↑ a b c d e f Arkansas - State Energy Profile Analysis, www.eia.gov [dostęp 2021-07-07] .
  13. ↑ International Business Report - Arkansas Economic, ArkansasEDC.com [dostęp 2021-07-07]  (ang.).

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Podział terytorialny Stanów Zjednoczonych

Gubernatorzy Arkansas

Hrabstwa stanu Arkansas Kontrola autorytatywna (stan USA):
Na podstawie artykułu: "Arkansas" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy