Baku

Na mapach: 40°23′N 49°52′E/40,383333 49,866667

Baku w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Baku (azer. Bakı bɑˈcɯ , fars. Baraca \ باراکا , Orm. Pakovan / Պակովան[1]) – stolica i największe miasto Azerbejdżanu, najstarszy i największy port na Morzu Kaspijskim. Znajduje się we wschodniej części kraju, na Półwyspie Apszerońskim. Położone jest na wysokości 28 m poniżej poziomu morza, będąc tym samym najniżej położoną stolicą świata oraz największym miastem położonym poniżej poziomu morza. W 2009 roku Baku zamieszkane było przez ponad 2 miliony mieszkańców, co stanowiło niemal 1/4 populacji Azerbejdżanu[2].

W latach 1917–1920 w Baku funkcjonowała polska placówka o charakterze konsularnym.

Spis treści

Etymologia nazwy | edytuj kod

Nazwa miasta pochodzi od perskiego Badkube oznaczającego "uderzenie wiatru" w związku z częstymi i silnymi wiatrami północno-zachodnimi nawiedzającymi ten obszar.

Geografia | edytuj kod

Położenie | edytuj kod

Położone w południowej części Półwyspu Apszerońskiego, na zachodnim brzegu Morza Kaspijskiego (Zatoka Bakijska). Położone w pobliżu pól naftowych.

Klimat | edytuj kod

Baku znajduje się w strefie klimatu subtropikalnego półpustynnego (Klasyfikacja klimatów Köppena: BSk), z ciepłymi i suchymi latami oraz czasami wilgotnymi zimami. Silne wiatry występują przez cały rok. Blisko 10 dni rocznie, średnio po trzy w grudniu, styczniu i lutym mogą wystąpić opady śniegu.

Podział administracyjny | edytuj kod

Baku dzieli się na 12 rejonów:

  • Binəqədi
  • Nizami
  • Nərimanov
  • Nəsimi
  • Pirallahı
  • Qaradağ
  • Sabunçu
  • Suraxanı
  • Səbail
  • Xətai
  • Xəzər
  • Yasamal

Historia | edytuj kod

Pierwsza wzmianka o osadzie na terenie dzisiejszego Baku pochodzi z II w.

Zabytki i atrakcje turystyczne | edytuj kod

Muzeum Dywanów, wyglądające jak zwinięty dywan.
  • Miasto Wewnętrzne (azer. İçəri Şəhər) – otoczona murami najstarsza część miasta z IX wieku. Wewnątrz znajdują się m.in.:
  • Świątynia Ognia Ateszgah (azer. Atəşgah) w podbakijskiej miejscowości Surachany (azer. Suraxanı) – zrekonstruowana w XVII-XVIII wieku
  • Meczet Taza Pir w Baku - największy meczet w mieście, zbudowany w latach 1905-1914
  • cerkiew ormiańska – XVIII wiek (zamknięta i niedostępna do zwiedzania od czasu wojny z Armenią)
  • dworzec kolei elektrycznej „Sabunczyński” z 1928
  • Muzeum Miniaturowych Książek (azer. Miniatür Kitab Muzeyi)
  • Muzeum Literatury (azer. Ədəbiyyət Muzeyi)
  • Muzeum Dywanów (azer. Xalça Muzeyi) – w Centrum Muzealnym
  • Muzeum Historii Azerbejdżanu w dawnej rezydencji Zeynalabdina Tagijewa, którą projektował polski architekt Józef Gosławski
  • Aleja Szahidów - aleja-mauzoleum poległych bohaterów wojny z Armenią i zabitych przez Armię Radziecką w 1990. Baku. Baszta Dziewicza

Nauka i oświata | edytuj kod

Baku jest głównym ośrodkiem naukowym kraju. Znajduje się tu wiele uniwersytetów, m.in:

Urodzeni w Baku | edytuj kod

Stadion Narodowy w Baku wieczorem

Sport | edytuj kod

W Baku, w latach 2011-2015, rozgrywany był kobiecy turniej tenisowy, Baku Cup, zaliczany do rozgrywek cyklu WTA Tour. W 2015 roku w Baku odbyły się pierwsze Igrzyska Europejskie. W 2016 roku w Baku odbył się wyścig Formuły 1 - Grand Prix Europy, a od 2017 odbywa się Grand Prix Azerbejdżanu.

W mieście działa też kilka klubów piłkarskich:

Transport | edytuj kod

Wejście na stację Həzi Aslanov

Około 20 kilometrów na wschód od centrum znajduje się port lotniczy im.Heydəra Əliyeva - największy węzeł lotniczy Azerbejdżanu.

Dworzec kolejowy Baku

W mieście znajduje się stacja kolejowa zapewniająca połączenia międzynarodowe i krajowe.

Baku posiada dwie linie metra, oraz wiele autobusowych. Tramwaje i trolejbusy zlikwidowano odpowiednio w 2004 i 2006 roku.

Polonia | edytuj kod

  • Centrum Polskiej Kultury "Polonia"
  • Polonia–Azerbejdżan Wspólnota Polska
  • Rzymskokatolickie Towarzystwo Dobroczynności i Katolicka Wspólnota Polska[6].

Miasta partnerskie | edytuj kod

Ciekawostki | edytuj kod

Galeria | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Bakı şəhəri - Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi (azer.)
  2. ↑ The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan, 14 listopada 2009 [dostęp 2017-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2009-11-14] .
  3. ↑ Baku. World Weather Information Service – Światowa Organizacja Meteorologiczna
  4. ↑ Climatological Normals of Baku – HKO
  5. ↑ P. Kwiatkiewicz: Przemiany polityczne w Azerbejdżanie. Od republiki radzieckiej do współczesnego państwa. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013, s. 172. ISBN 978-83-7780-532-9.
  6. ↑ Baza organizacji i instytucji polskich i polonijnych za granicą. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2018-08-12].

Bibliografia | edytuj kod

Zobacz multimedia związane z tematem:
Baku
  • Igor Abrosimow: Советская Россия: 1917-1991 - государство, политика, экономика, наука, культура, литература, искусство. proza.ru, 2009.
  • Encyklopedia Audiowizualna Britannica – Geografia I, RafałR. Jasiulewicz (red.), LeszekL. Baraniecki, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006, ISBN 83-60563-07-1, ISBN 978-83-60563-07-6, ISBN 83-60563-04-7, ISBN 978-83-60563-04-5, ISBN 1-59339-330-X, ISBN 978-1-59339-330-4, OCLC 838992809 .
  • Andrzej Chodubski: "Aktywność kulturalna Polaków w Azerbejdżanie w XIX i na początku XX wieku", „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego”, nr 71/1986
  • Ryszard Badowski: „Polscy architekci w Baku na przełomie XIX i XX wieku”, [w:] „Polacy w Azerbejdżanie” pod red. Edwarda Walewandra, Instytut Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL Lublin 2003
  • Andrzej Chodubski: „Polacy w Azerbejdżanie”, Wydawnictwo Adam Marszałek Toruń 2004
Kontrola autorytatywna (stolica):
Na podstawie artykułu: "Baku" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy