Kaudipteryks w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii (Przekierowano z Caudipteryx) Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaKaudipteryks (Caudipteryx) – rodzaj teropoda z grupy celurozaurów, jedyny oprócz similikaudipteryksa znany przedstawiciel rodziny Caudipteridae. Jego nazwa oznacza "opierzony ogon".
Żył we wczesnej kredzie (ok. 127 mln lat temu) na terenach dzisiejszej Azji. Jego szczątki znaleziono w chińskiej w prowincji Liaoning.
Kaudipteryks był opierzony jedynie na ogonie i kończynach przednich. Reszta ciała pokryta była puchem. Posiadał już dobrze rozwinięte sterówki ogonowe, lecz nie mógł latać, gdyż jego barki były zbyt krótkie by zwierzę mogło wzbić się w powietrze. Cechą charakterystyczną kaudipteryksa były również duże oczodoły, co pozwala przypuszczać, iż zwierzę to miało bardzo dobry wzrok. Prawdopodobnie był roślinożerny, lecz swoją dietę uzupełniał o owady i inne małe bezkręgowce.
Badania Rothschilda i wsp. (2012) sugerują, że u kaudipteryksów często (w 30% próby badawczej) występowała choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoarthritis) – częściej niż u współczesnych ptaków i znacznie częściej niż u ssaków[1].
Klasyfikacja | edytuj kod
Według przyjętego konsensusu, opartego na kilku analizach kladystycznych, Caudipteryx jest bazalnym przedstawicielem owiraptorozaurów – grupy nieptasich teropodów[2]. Pierwsza analiza filogenetyczna uwzględniająca kaudipteryksa zasugerowała, że jest on taksonem siostrzanym kladu Avialae[3]. Jednak według przeprowadzonej przez Halszkę Osmólską i współpracowników analizy kladystycznej (2004) wszystkie owiraptory byłyby ptakami. Wedle tej analizy ptaki wyewoluowały z bazalniejszych teropodów, a jedna z ich linii ewolucyjnych utraciła zdolność do lotu i dała początek owiraptorom[4]. Kaudipteryksa za wtórnie nielotnego uznawali także Lü Junchang et al.[5], Teresa Maryańska i współpracownicy[6] oraz Gregory Paul[7]. W 2005 roku Gareth Dyke i Mark Norell stwierdzili jednak, że nie ma powodów, by Caudipteryx uznawać za ptaka[2], co przyjęła większość późniejszych autorów.
Galeria | edytuj kod
-
Skamieniałość Caudipteryx zoui (Hong Kong Science Museum)
-
Skamieniałość Caudipteryx zoui (Hong Kong Science Museum)
-
Porównanie rozmiarów kaudipteryksa i człowieka
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Bruce M. Rothschild, Zheng Xiaoting, Larry D. Martin. Osteoarthritis in the early avian radiation: Earliest recognition of the disease in birds. „Cretaceous Research”. 35, s. 178–180, 2012. DOI: 10.1016/j.cretres.2011.12.008 (ang.).
- ↑ a b Gareth J. Dyke, Mark A. Norell. Caudipteryx as a non-avialan theropod rather than a flightless bird. „Acta Palaeontologica Polonica”. 50 (1), s. 101–116, 2005 (ang.).
- ↑ Ji Qiang, Philip J. Currie, Mark A. Norell, Ji Shu'an. Two feathered dinosaurs from northeastern China. „Nature”. 393, s. 753–761, 1998. DOI: 10.1038/31635 (ang.).
- ↑ Halszka Osmólska, Philip J. Currie, Rinchen Barsbold: Oviraptorosauria. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 165–183. ISBN 0-520-24209-2.
- ↑ Lü J. i inni: Oviraptorosaurs compared to birds. W: Zhou Zhonghe, Zhang Fucheng (red.): Proceedings of the 5th Symposium of the Society of Avian Paleontology and Evolution. Beijing Science Press, 2002, s. 175–189.
- ↑ Teresa Maryańska, Halszka Osmólska, Mieczysław Wolsan. Avialan status for Oviraptorosauria. „Acta Palaeontologica Polonica”. 47 (1), s. 97–116, 2002 (ang.).
- ↑ Gregory S. Paul: Dinosaurs of the Air: The Evolution and Loss of Flight in Dinosaurs and Birds. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2002. ISBN 0-8018-6763-0.
