Defekty sieci krystalicznej w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Zdjęcie z mikroskopu elektronowego defektu (a, Mo zamieniony na S) i luki (b, brakujące atomy S) w monowarstwie disiarczku molibdenu. Skala odcinka: 1 nm.[1]
Defekty sieci krystalicznej, defekty struktury krystalicznej – niedoskonałości kryształów polegające na punktowym lub warstwowym zerwaniu regularności ich sieci przestrzennej. Defekty występują praktycznie we wszystkich rzeczywistych kryształach, gdyż wynikają z natury procesu krystalizacji. Najczęściej stosowany jest podział defektów wg charakteru ich wymiaru:
- punktowe
- liniowe
- powierzchniowe
- warstwowe (objętościowe)
Spis treści
- 1 Defekty punktowe
- 2 Defekty liniowe (dyslokacje)
- 3 Defekty powierzchniowe
- 4 Defekty warstwowe
- 5 Doskonałość kryształu
- 6 Przypisy
Defekty punktowe | edytuj kod
- wakanse, luki – wolne miejsca w sieci krystalicznej
- wyjście atomu na powierzchnie kryształu
- atomy międzywęzłowe opuszczające węzły, na przykład wskutek drgań cieplnych
Defekty liniowe (dyslokacje) | edytuj kod
- krawędziowe – poprzez wprowadzenie dodatkowej płaszczyzny między nieco rozsunięte płaszczyzny sieciowe (miarą dyslokacji jest wektor Burgersa, wyznaczony poprzez kontur Burgersa i prostopadły do linii dyslokacji krawędziowej)
- śrubowe – powstają w wyniku przesunięcia płaszczyzn atomowych (wektor Burgersa równoległy do linii dyslokacji śrubowej)
- mieszane – śrubowa i krawędziowa występujące w strukturach rzeczywistych
Defekty powierzchniowe | edytuj kod
- granice ziaren – wąska strefa materiału,w której atomy są ułożone w sposób chaotyczny. Gdy kąt między dwoma sąsiednimi kierunkami krystalograficznymi jest większy od 15°, to granicę nazywa się szerokokątową, a jeśli mniejszy – wąskokątową.
- granice międzyfazowe
- koherentne – atomy granicy międzyfazowej są wspólne dla obu faz,
- półkoherentne – część atomów granicy międzyfazowej jest wspólna dla obu faz,
- niekoherentne – atomy granicy są w pozycjach znacznie przesuniętych względem pozycji odpowiadających węzłom sieci graniczących faz; w przypadku stopów metali występuje wtedy największe umocnienie metalu,
- błąd ułożenia – wskutek dyslokacji krawędziowej (istnieje energia błędu ułożenia)
Defekty warstwowe | edytuj kod
- uskoki sieci krystalicznej
- nakładanie się dwóch sieci na siebie
- rozwarstwienie.
Doskonałość kryształu | edytuj kod
Miarą doskonałości kryształu jest jego stopień zdefektowania mierzony liczbą defektów w stosunku do teoretycznej liczby atomów, jaką powinna zawierać sieć. Zazwyczaj zdefektowanie sieci rośnie wraz ze wzrostem temperatury. Defekty sieci krystalicznej odpowiadają za różne właściwości kryształów, między innymi półprzewodnictwo typu n lub p, barwę, luminescencję.
Przypisy | edytuj kod
- ↑ JinhuaJ. Hong JinhuaJ. i inni, Exploring atomic defects in molybdenum disulphide monolayers, „Nature Communications”, 6, 2015, s. 6293, DOI: 10.1038/ncomms7293 [dostęp 2017-12-26] (ang.).
Na podstawie artykułu: "Defekty sieci krystalicznej" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy
OryginałEdytujHistoria i autorzy