Dymitr z Tesaloniki w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Relikwiarz ze szczątkami św. Dymitra w kościele prawosławnym, w Salonikach.Dymitr (Demetriusz) z Tesaloniki, gr. Άγιος Δημήτριος της Θεσσαλονίκης [Dimitrios], cs. Wielikomuczenik Dimitrij Sołunskij (ur. ok. 280, zm. ok. 304-305) – męczennik, święty Kościoła katolickiego, prawosławnego, ormiańskiego i koptyjskiego.
Spis treści
Żywot świętego | edytuj kod
Dymitr pochodził z Tesaloniki[1]. Zginął śmiercią męczeńską ok. 304 roku w Sirmium (obecnie Sremska Mitrovica) lub w Achai.
Wedle relacji o jego męczeństwie, cesarz Maksymian lub Dioklecjan[2] miał wyznaczyć młodego Dymitra, po śmierci ojca, na urząd prokonsula nie wiedząc o tym, że ten jest chrześcijaninem. Zamiast wypełniać rozkaz cesarza, nakazujący wymordowanie wszystkich chrześcijan w Salonikach, Dymitr głosił Ewangelię. Aresztowany i wtrącony do więzienia przekonał młodego Nestora, swego przyjaciela, aby stanął do walki z gladiatorem, który zabijał chrześcijan na arenach, rzucając ich na włócznie. Po zwycięstwie i męczeństwie Nestora Dymitr na rozkaz Maksymiana został w więzieniu przebity dzidami.
Kult | edytuj kod
Kult św. Dymitra rozwinął się w Tesalonikach i później rozszerzył na wschód i zachód[3]. Dymitr czczony jest we wszystkich autokefalicznych Kościołach prawosławnych.
Relikwie Świętego znajdują się w bazylice św. Dymitra w Salonikach (gr. Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης).
Wielki męczennik Dymitr uważany jest za patrona służących w wojsku żołnierzy wyznania prawosławnego i chrześcijańskiego. Wierni modlą się do niego w obliczu zagrożenia najazdem innowierców oraz o przywrócenie wzroku.
Jest patronem miast: Wenecji, Salonik i Konstantynopola (obecnie Stambuł).
W ikonografii święty przedstawiany jest jako młody, bezbrody mężczyzna w stroju oficera rzymskiego, przykryty zielonym płaszczem. W prawej ręce ma zwój pisma oraz pikę, ostrzem zwróconą do góry. Lewą ręką trzyma przy nodze miecz. Na zwoju znajdują się słowa:
Panie, nie zgub grodu i ludzi, bowiem jeśli uratujesz go wraz z nimi i ja zbawię się, a jeśli ich zgubisz, zginę i ja.
Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele Katolickim obchodzone jest 9 kwietnia i 26 października.
Cerkiew prawosławna wspomina wielkiego męczennika (wielikomuczenik ) 26 października/8 listopada[4], tj. 8 listopada według kalendarza gregoriańskiego.
Zobacz też | edytuj kod
- kult świętych
- męczennicy wczesnochrześcijańscy
- modlitwa za wstawiennictwem świętego
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- święci prawosławni
Uwagi | edytuj kod
- ↑ Liturgia katolicka.
- ↑ Liturgia prawosławna według kalendarza juliańskiego.
- ↑ Prawosławna liturgia według kalendarza gregoriańskiego.
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Gr. Θεσσαλονίκη (Tesaloniki), dawn. Tesalonika, aktualna polska nazwa miasta to Saloniki.
- ↑ Cesarz Maksymian współrządził z Dioklecjanem od 285 do 305 roku.
- ↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 2: D-G. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 85. ISBN 83-7097-374-4.
- ↑ Podwójne datowanie.
Bibliografia | edytuj kod
- Jarosław Charkiewicz (opr.), Męcz. Dymitr z Tesalonik na cerkiew.pl
- Demetrios (Dimitri) von Saloniki – Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.)
OryginałEdytujHistoria i autorzy
