Dydko w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii (Przekierowano z Dytko) Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaDydko, didko, ditko, dytko, dydo – nadprzyrodzona istota z polskiego folkloru, pierwotnie demon z wierzeń słowiańskich, później zdegradowany do roli straszydła.
Postać dydka wywodzi się od znanego na Rusi demona opiekuńczego domu (por. domowik), po chrystianizacji zdegradowanego do roli diabła, zwłaszcza leśnego[1], ostatecznie zaś do roli nocnego straszydła, którym straszono dzieci (por. bobo).
Dydka wyobrażano sobie jako niezgrabną postać z wielką głową, zazwyczaj na słomianych nogach podobnych do pajęczych odnóży. Według późniejszych wierzeń dydko miał się pokazywać w zwierciadle pannom spędzającym za dużo czasu przed lustrem.
Etymologia | edytuj kod
Rosyjski diedka, ukraiński did'ko, wiązane jest z małoruskim słowem znaczącym: dziadek. [2] Podkreślana bywa homonimia ducha domowego Dydka, z demonem ze Smoleńszczyzny o tym samym imieniu.[3] Kolberg opisuje palenie słomy po kolędzie z wymawianiem zaklęć dla odpędzenia Dida, rozróżnia przy tym Dida i Did'ka. [4]
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Aleksander Brückner: Mitologia słowiańska i polska. Stanisław Urbańczyk (oprac.). Wyd. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985. ISBN 83-01-06245-2.
- ↑ Barbara i Adam Podgórscy: Encyklopedia demonów : diabły, diabełki, jędze, skrzaty, boginki... i wiele innych. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo ASTRUM, 2000, s. 141. ISBN 83-7249-035-X.
- ↑ Barbara i Adam Podgórscy: Encyklopedia demonów : diabły, diabełki, jędze, skrzaty, boginki... i wiele innych. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo ASTRUM, 2000, s. 141-142. ISBN 83-7249-035-X.
- ↑ Oskar Kolberg: Pokucie : Obraz etnograficzny. Wyd. 1. Wrocław-Poznań: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1963, s. 105.
Bibliografia | edytuj kod
- EwaE. Nowacka EwaE., Bożęta i my, TomaszT. Wirchanowski (ilust.), Warszawa: Wydawnictwo Orenda, 1995, ISBN 83-86346-02-7, OCLC 69630334 .
- Barbara i Adam Podgórscy, Wielka Księga Demonów Polskich. Leksykon i antologia demonologii ludowej, Wydawnictwo KOS, Katowice 2005, ISBN 83-89375-40-0.
- Barbara i Adam Podgórscy, Encyklopedia demonów : diabły, diabełki, jędze, skrzaty, boginki... i wiele innych, Wydawnictwo ASTRUM, Wrocław 2000, ISBN 83-7249-035-X.
- Oskar Kolberg, Dzieła wszystkie, tom 31: Pokucie : Obraz etnograficzny, część III, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Wrocław-Poznań, 1963, str. 104-105.
