Grzyby wielkoowocnikowe w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Muchomor czerwony Amanita muscariaGrzyby wielkoowocnikowe (łac. Macromycetes[1], grzyby makroskopijne[2], „grzyby”[1], ang. macrofungi[3], mushrooms[1]) – sztuczna grupa grzybów obejmująca gatunki o owocnikach widocznych gołym okiem, przez co rozumie się czasem rozmiary od 2 mm. Ich przeciwieństwem są grzyby mikroskopijne (Micromycetes)[3][1].
Spis treści
- 1 Znaczenie pojęcia
- 2 Systematyka i liczba gatunków
- 3 Występowanie i tryb życia
- 4 Zagrożenia
- 5 Zobacz też
- 6 Przypisy
- 7 Linki zewnętrzne
Znaczenie pojęcia | edytuj kod
Grzyby wielkoowocnikowe to niezbyt precyzyjne pojęcie obejmujące gatunki widoczne gołym okiem[3][1][4], bez posługiwania się lupą. Mikolodzy często przyjmują, że są to grzyby o wielkości od 2 mm[3][1], czasem że od kilku milimetrów[4], grzybiarze za widoczne gołym okiem uważają gatunki których owocniki mierzą co najmniej 5 cm wysokości lub szerokości[5].
Zasadniczo są to gatunki określane potocznie tradycyjnym terminem „grzyby”[1].
Systematyka i liczba gatunków | edytuj kod
Grzyby wielkoowocnikowe to grupa sztuczna, ale użyteczna z praktycznego punktu widzenia[1], wydzielona na podstawie rozmiarów, a nie pokrewieństwa ewolucyjnego. Workowce i podstawczaki są głównymi jednostkami taksonomicznymi, do których należą grzyby wielkoowocnikowe. Większość workowców to grzyby mikroskopijne, z kolei około 70% podstawczaków stanowią właśnie grzyby wielkoowocnikowe[3].
Na około 75000–100000 grzybów występujących w Europie najprawdopodobniej 10000–20000 to grzyby wielkoowocnikowe[3].
W Polsce stwierdzono występowanie około 800 gatunków grzybów wielkoowocnikowych należących do workowców i 2650 do podstawczaków, czyli łącznie około 3600 gatunków. Z tego około 150 gatunków jest traktowanych przez jednych mikologów jako makroskopijne, przez innych jako mikroskopijne[2].
Występowanie i tryb życia | edytuj kod
Większość gatunków to destruenci, jedna dziesiąta żyje w mikoryzie a niewielka część to pasożyty[3].
Spośród gatunków wymienionych na czerwonych listach krajów europejskich 1/3 żyje w ektomikoryzie, 1/3 to saprofity glebowe a 1/3 zasiedla drewno. 74% tych gatunków występuje w lasach, 9% na obszarach trawiastych[3].
Zagrożenia | edytuj kod
Z list gatunków zagrożonych opublikowanych przez kraje europejskie wynika, że aż do 10-20% gatunków grzybów wielkoowocnikowych jest zagrożona, prawdopodobnie 2000-3000 gatunków wykazuje tendencję spadkową. Główne przyczyny to nieodpowiednie dla nich środowisko w lasach, gospodarka rolna oraz zanieczyszczenie powietrza[3]. Wśród bardziej specyficznych przyczyn wymienia się[3]:
- zmniejszanie się obszarów starych lasów;
- spadek dostępności martwego grubego drewna;
- spadek liczby wiekowych drzew;
- ubożenie i zmniejszanie się obszarów dawnych półnaturalnych i nienawożonych łąk z powodu nawożenia, zalesiania i zaniechania wypasu;
- wysoka depozycja antropogenicznego azotu w naturalnie obogich glebach;
- zwiększanie się fragmentacji siedlisk;
- zbyt intensywny zbiór gatunków jadalnych w niektórych krajach.
Zobacz też | edytuj kod
- Czerwona lista roślin i grzybów Polski
- Grzyby chronione
- Grzyby wielkoowocnikowe Polski
- Lista grzybów owocnikowych Polski
Przypisy | edytuj kod
- ↑ a b c d e f g h Boris Ivancevic, Mitko Karadelev. Overview of fungi species in Prespa National Park (Albania). „International Journal of Ecosystems & Ecology Sciences”. 3 (4), s. 679, September 2013 (ang.). [dostęp 2014-01-24].
- ↑ a b Anna Kujawa. Ochrona grzybów wielkoowocnikowych w Polsce – stan aktualny, problemy i wyzwania Głos w dyskusji. „Przegląd Przyrodniczy”. XXI (2), s. 42–51, 2010. Klub Przyrodników (pol.). [dostęp 2014-01-24].
- ↑ a b c d e f g h i j Beatrice Senn-Irlet, Jacob Heilmann-Clausen, David Genney, Anders Dahlberg: Guidance for Conservation of Macrofungi in Europe. October 2007. [dostęp 2014-01-24]. Cytat: Document prepared for The Directorate of Culture and Cultural and Natural Heritage Council of Europe. Strasbourg. (ang.)
- ↑ a b Anna Kujawa. Od grzybiarza do mykologa. „Bociek”. 104 (4), s. 12–14, 2010. Klub Przyrodników. ISSN 1426-3904 (pol.). [dostęp 2014-01-24].
- ↑ PatrycjaP. Zarawska PatrycjaP., Atlas grzybów, Warszawa: Wydawnictwo SBM, 2013, ISBN 978-83-7845-333-8, OCLC 852947801 .
Linki zewnętrzne | edytuj kod
OryginałEdytujHistoria i autorzy
