Kompania graniczna KOP „Bryckie”

Kompania graniczna KOP „Bryckie” w encyklopedii

Kompania graniczna KOP „Bryckie”^[b] – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Spis treści

• 1 Formowanie i zmiany organizacyjne
• 2 Służba graniczna
• 3 Walki kompanii w 1939
• 4 Struktura organizacyjna
• 5 Dowódcy kompanii
• 6 Uwagi
• 7 Przypisy
• 8 Bibliografia

Formowanie i zmiany organizacyjne | edytuj kod

Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924 roku, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza sformowano 10 batalion graniczny ^[1][2], a w jego składzie 10 kompanię graniczną KOP „Nowa Huta”^[3]. W listopadzie 1936 roku kompania liczyła 2 oficerów, 9 podoficerów, 5 nadterminowych i 98 żołnierzy służby zasadniczej^[c]. W 1939 roku 2 kompania graniczna KOP „Bryckie” podlegała dowódcy batalionu KOP „Krasne”^[4].

Służba graniczna | edytuj kod

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[5]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza^[6].

2 kompania graniczna „Bryćki” w 1934 roku ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 28 kilometrów 620 metrów^[7]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Krzemieniec”, „Myszyce” i „Trusewicze” z komendantury „Manuty”^[8].

Kompanie sąsiednie:

• 1 kompania graniczna KOP „Olkowicze” ⇔ 3 kompania graniczna KOP „Bakszty Małe” – 1928^[9], 1929^[10], 1931^[8], 1932^[11], 1934^[12], 1938^[13]

Walki kompanii w 1939 | edytuj kod

17 września 1939 strażnice 2 kompanii granicznej „Bryckie” zaatakowane zostały przez żołnierzy 100 Dywizji Strzeleckiej i pograniczników. Strażnice „Łowcewicze” Sowieci opanowali o 5:05. Poległo 3 Polaków, 9 dostało się do niewoli. Zginął jeden żołnierz NKWD, kilku odniosło rany^[14].

Struktura organizacyjna | edytuj kod

Dowódcy kompanii | edytuj kod

• kpt. Julian II Markowski (był 30 IX 1928 − 12 II 1930)^[18]
• kpt. Józef Sołtysiak (12 II 1930 −)^[18]
• kpt. Stanisław Kulik (XI 1935 − 1936)^[j]
• kpt. piech. Stefan Mączyński^[k] ( - 1939)^[19]

Uwagi | edytuj kod

1. ↑ zaścianek Bryckie, gmina Ilja, powiat wilejski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
2. ↑ W niektórych dokumentach normatywnych występuje także pod nazwą „kompania KOP «Brycki»” → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓
3. ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 366
4. ↑ wieś Borki Lubczyńskie, gmina Chocieńczyce, powiat wilejski, województwo wileńskie
5. ↑ wieś Czerwiaki, gmina Chocieńczyce, powiat wilejski, województwo wileńskie
6. ↑ majątek Łukawiec, gmina Chocieńczyce, powiat wilejski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
7. ↑ wieś Baturyn, gmina Chocieńczyce, powiat wilejski, województwo wileńskie
8. ↑ zaścianek Zalesie, gmina Chocieńczyce, powiat wilejski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
9. ↑ wieś Łowcewicze, gmina Chocieńczyce, powiat wilejski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
10. ↑ Podano na podstawie informacji ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie.
11. ↑ Mączyński Stefan (1906-1940), kpt. piech., w KOP od 1935. Do mobilizacji dca 2 kompanii granicznej „Bryckie”. Przydział mobilizacyjny nieznany. Więzień obozu w Ostaszkowie. Zamordowany przez NKWD. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 733

Przypisy | edytuj kod

1. ↑ Prochwicz 3/1994 ↓, s. 152.
2. ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
3. ↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 18/25.
4. ↑ Szubański 2000 ↓, s. 88.
5. ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
6. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
7. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 297.
8. ↑ ^{a b c} Szkice dyslokacyjne ↓.
9. ↑ ^{a b} Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1928.
10. ↑ ^{a b} Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 10/1929.
11. ↑ ^{a b} Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 21/1932.
12. ↑ ^{a b} Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 53/1934.
13. ↑ ^{a b} Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 84/1938.
14. ↑ Cygan 2006 ↓, s. 97.
15. ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 307.
16. ↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 13/25.
17. ↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, nr 16/1925.
18. ↑ ^{a b} Obsada oficerska bg „Krasne” ↓.
19. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 659.

Bibliografia | edytuj kod

• Wiktor Krzysztof Cygan: Kresy we krwi. Obrona północno-wschodniej Polski we wrześniu 1939. Warszawa: Espadon Publishing, 2006. ISBN 978-83-60786-00-0.
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Krasne” w latach 1927-1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.

Na podstawie artykułu: "Kompania graniczna KOP „Bryckie”" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy