Luzino

Na mapach: 54°33′46″N 18°06′11″E/54,562778 18,103056

Luzino w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Luzino (kaszub. Lëzëno; niem. Lusin) – duża wieś kaszubska położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Luzino, nad rzeką Bolszewką w pobliżu drogi krajowej nr 6.

Według danych z 17 października 2011 roku w Luzinie było 7560 osób zameldowanych na pobyt stały[2].

Miejscowość jest siedzibą gminy Luzino. Znajduje się tu również Gimnazjum im. Pisarzy Kaszubsko-Pomorskich z halą widowiskowo-sportową oraz Szkoła Podstawowa im. Lecha Bądkowskiego. W Luzinie znajduje się parafia pod wezwaniem MB Różańcowej i parafia pod wezwaniem św. Wawrzyńca oraz cmentarz katolicki.

Spis treści

Położenie | edytuj kod

Wieś znajduje się na trasie linii kolejowej nr 202 Gdańsk - Słupsk - Stargard, ze stacją Luzino oraz w pobliżu drogi krajowej nr 6.

Kolejowy ruch pasażerski obsługiwany jest przez trójmiejską SKM oraz Przewozy Regionalne[3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

W sąsiedztwie wsi znajdują się pozostałości wczesnośredniowiecznego grodziska z IX wieku. Podczas zaboru pruskiego wieś nosiła nazwę niemiecką Lusin. Podczas okupacji niemieckiej nazwa Lusin w 1942 została przez nazistowskich propagandystów niemieckich (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowana jako zbyt kaszubska i przemianowana na nowo wymyśloną i bardziej niemiecką – Freienau, którą w 1943 po raz kolejny zmieniono na Lintzau.[4]

Demografia | edytuj kod

Luzino jest wsią charakteryzującą się dużym przyrostem ludności spowodowanym wysokim przyrostem naturalnym oraz migracją ludzi z sąsiednich miejscowości, szczególnie z terenów powiatu wejherowskiego i Trójmiasta. Luzino jest jedną z największych wsi w województwie pomorskim, a także jedną z większych w Polsce.

Zabytki | edytuj kod

  • Kościół św. Wawrzyńca zbudowany w latach 1733-1740 i rozbudowany (przedłużenie prezbiterium ku wschodowi) w pierwszej połowie XX wieku; z bogatym barokowym wyposażeniem wewnętrznym. Na dachu kościoła znajduje się chorągiewka z datą 1689 pochodząca z poprzedniego kościoła drewnianego . Wewnątrz zwracają uwagę liczne rzeźby z XVIII w., droga krzyżowa z XIX w., XVIII-wieczna chrzcielnica oraz wykuta z kamienia średniowieczna kropielnica pochodząca z poprzedniego kościoła. Na frontonie znajduje się fresk upamiętniający "marsz śmierci" i kanonizację o. Maksymiliana Kolbego pędzla artysty Edmunda Szyftera. Na wieży kościelnej znajdują się 4 dzwony: zabytkowy z gdańskiego warsztatu E. Lindemana z 1793 roku, dzwon "Niemiec" z 1895 r. (przeniesiony z kościoła ewangelickiego), dzwon "Maryja" (1950) oraz dzwon okrętowy; a także czynny zegar mechaniczny z 1912 roku. Na południowej ścianie kościoła umieszczono zegar słoneczny.

Atrakcje turystyczne | edytuj kod

  • Muzeum Kaszubskie przy ul. Ofiar Stutthofu (w budynku posterunku policji). W muzeum znajdują się eksponaty z typowej wsi kaszubskiej oraz historyczne urządzenia codziennego użytku. Muzeum składa się z dwóch części: w budynku - część muzealna oraz na wolnym powietrzu - skansen
  • Park Dendrologiczny przy siedzibie Nadleśnictwa Strzebielino, w którym podziwiać można niespotykane na co dzień rzadkie okazy drzew i krzewów.
  • Grodzisko położone w południowo-wschodniej części Luzina, w lesie nad rzeką Bolszewką.

Galeria | edytuj kod

  • Plac św. Józefa w Luzinie wraz z kapliczką i zabytkowym budynkiem wybudowanym w 1911 roku.

  • Obelisk "Pamięci Ofiar "Marszu Śmierci" KL Stutthof" usytuowany na Placu św. Józefa w Luzinie.

  • Pomnik Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Luzinie usytuowany przy ul. Kościelnej na miejscu pierwotnego pomnika zniszczonego przez hitlerowców podczas okupacji.

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Raport o stanie Gminy Luzino za rok 2018. luzino.eu. [dostęp 2020-05-04].
  2. ↑ a b Uchwała Nr XII/122/2011 Rady Gminy Luzino z dnia 17 października 2011 r. w sprawie uchwalenia "Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Gminy Luzino na 2012 rok".. 2011-11, s. 3, seria: Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr XII/122/2011 Rady Gminy Luzino z dnia 17 października 2011 r.. [dostęp 2011-11-02].
  3. ↑ ROZKŁAD JAZDY POCIĄGÓW: LUZINO, Portal Pasażera [dostęp 2018-08-01]  (pol.).
  4. ↑ Familienforschung in Westpreußen (niem.). [dostęp 2015-08-15].

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (wieś w Polsce):
Na podstawie artykułu: "Luzino" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy