Marsylia

Na mapach: 43°17′N 5°22′E/43,283333 5,366667

Marsylia w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Marsylia (fr. Marseille, wł. Marsiglia, oksytański Marselha lub Marsiho) – miasto w południowej Francji, nad Morzem Śródziemnym, drugie co do wielkości w kraju i trzeci zespół miejski. Położona jest w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Delta Rodanu, którego jest stolicą. Założona przez Greków z Fokai ok. roku 600 p.n.e. jako Μασσαλία (Massalia). W Marsylii działa polski konsulat honorowy.

Spis treści

Demografia | edytuj kod

Według danych na rok 2013 miasto zamieszkiwało 855 393 osób[3]. Gęstość zaludnienia wynosiła 3555 osób/km². Wśród 963 gmin regionu Marsylia plasuje się na pierwszym miejscu pod względem liczby ludności.

W wyniku imigracji głównie ludności arabskiej do Francji, która znacząco nasiliła się od lat 70. XX wieku zmieniła się znacząco demografia tego miasta. Niegdyś miasto zamieszkiwała ludność głównie wyznania chrześcijańskiego, a na początku XXI wieku szacuje się, że już co trzeci mieszkaniec Marsylii jest wyznawcą islamu[4][5]. Patrząc na trendy demograficzne w najbliższym czasie Marsylia stanie się miastem, w którym islam będzie religią dominującą, zapowiada się, że będzie to również pierwsze miasto zdominowane przez islam w Europie Zachodniej[6][7].

Geografia | edytuj kod

Marsylia jest drugim, po Paryżu największym miastem we Francji i trzecią, po Paryżu i Lyonie aglomeracją w kraju. Wśród gmin regionu Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże Marsylia jest czwartą gminą pod względem powierzchni.

Od południa i zachodu miasto oblewają wody Morza Śródziemnego, a dokładniej Zatoki Lwiej w przypadku zachodniego wybrzeża miasta. Na wschód od miasta rozciągają się Calanque, środziemnomorskie fiordy, strome wcięcia w skałach wapiennych tworzące dolinki. W pobliżu znajduje się masyw Sainte-Baume, którego szczyt ma wysokość 1147 metrów, a także wybrzeże Riwiery Francuskiej. Od północy miasto otaczają niewielkie masywy górskie Garlaban i Étoile.

Marsylia jest dużym ośrodkiem przemysłowym i handlowym. Wraz z miastami Fos i Berre tworzy Okręg Przemysłowy Marsylii. Miasto jest jednym z głównych ośrodków przemysłu hutniczego we Francji. Rozwinięty jest również przemysł stoczniowy, lotniczy, rafineryjny, petrochemiczny, włókienniczy i spożywczy. Znaczną część gospodarki miasta stanowi turystyka.

Marsylia to ważny węzeł drogowy, kolejowy i lotniczy. Znajduje się tu międzynarodowy port lotniczy Aéroport de Marseille Provence. W Marsylii istnieją dwie linie metra. Marsylia jest również czwartym pod względem wielkości portem Europy.

Klimat | edytuj kod

Marsylia znajduje się w strefie klimatu subtropikalnego[8][9] typu śródziemnomorskiego[10], z łagodnymi zimami i ciepłymi, miejscami gorącymi latami. Średnia roczna temperatura wynosi prawie 20 °C w dzień i 11 °C w nocy[11][12].

Historia | edytuj kod

Marsylia została założona ok. 600 p.n.e. przez Greków z Fokai i początkowo nosiła nazwę Massalia. Była pierwszym greckim polis w zachodniej Europie. W 49 p.n.e. została zdobyta przez Juliusza Cezara, a w 476 przez Wizygotów, następnie przez Burgundów i Ostrogotów. Od VI wieku należała do państwa Franków. Za panowania Karola Wielkiego stała się głównym średniowiecznym frankońskim portem handlowym. W 879 roku została podporządkowana królestwu Arelat, a w X wieku Prowansji. W średniowieczu miała status wolnego miasta. W 1481 roku została zajęta przez Francuzów. Podczas II wojny światowej została zbombardowana i znaczna jej część uległa zniszczeniu.

Atrakcje turystyczne | edytuj kod

  • Kościół St. Victor (1365)
  • Bazylika Notre-Dame z lat 1853–1864,
  • Stara katedra La Major z XII wieku,
  • Nowa katedra La Mayor z lat 1852–1896,
  • Zamek d’If (1531),
  • Muzeum Starej Marsylii (Maison Diamantée Musée du Vieux Marseille) z 1576,
  • Fort św. Jana w starym porcie z XVII wieku,
  • Ratusz XVII wieku,
  • Blok mieszkalny Unité d'habitation (1952) inspirowany formą i funkcją transatlantyku[14] autorstwa Le Corbusiera będący przykładem ikonicznego oraz wpływowego budynku modernistycznego XX wieku (jest na liście UNESCO od 2016)[15],
  • Musée d’Histoire de Marseille (1983).

Ponadto na turystyczną atrakcyjność miasta wpływ ma również to, że hymn Francji nosi nazwę Marsylianka.

W maju 2009 Rada Unii Europejskiej wybrała Marsylię jako jedną (obok słowackich Koszyc) z Europejskich Stolic Kultury na 2013 rok[16].

Urodzeni w Marsylii | edytuj kod

Miasta partnerskie | edytuj kod

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Le socialiste Benoît Payan élu maire de Marseille, www.lemonde.fr, 21 grudnia 2020 [dostęp 2021-01-11] .
  2. ↑ Populations légales 2018 [dostęp 2021-03-22] .
  3. ↑ Insee – Chiffres clés: Commune de Marseille (13055), www.insee.fr [dostęp 2016-09-26] .
  4. ↑ „Research suggests that somewhere between 30 per cent and 40 per cent of the population is Muslim”, „Muslims make up almost one-third of Marseille’s population”, Muslims in Marseille, Open Society Foundations, 20 September 2011 by Vincent Geisser, a scholar of Islam and immigration at the French National Centre for Scientific Research and Françoise Lorcerie.
  5. ↑ A survey of high-school students carried out in 2000–2001 suggests that 30–40 per cent of young people have a Muslim background, F. Lorcerie, „Cités cosmopolites. Sur les identités sociales des lycéens marseillais” (Cosmopolitan estates. On the social identities of high-school students of Marseille), Report for FASILD, IREMAMCNRS, Aix-en-Provence, January 2005. Survey carried out with V. Geisser and L. Panafit.
  6. ↑ Marseille’s Melting Pot, National Geographic, marzec 2012, by Christopher Dickey.
  7. ↑ Heart And Soul – Marseille: France’s Muslim City, BBC, czerwiec 2012.
  8. ↑ Climatic map by Istituto Geografico De Agostini.
  9. ↑ Die Klimatypen der Erde – Pädagogische Hochschule in Heidelberg.
  10. ↑ World Map of Köppen–Geiger Climate Classification.
  11. ↑ ServizioMeteorologico1.
  12. ↑ ServizioMeteorologico2.
  13. ↑ Info Climat France (fr.).
  14. ↑ https://www.bauwelt.de/artikel/Paradies-56-Meter-ueber-dem-Erdboden-Ausstellung-Kunsthaus-Dresden-Kindergartenkonzepte-20.-Jahrhundert-2588767.html
  15. ↑ https://www.franceculture.fr/architecture/le-corbusier-sexprime-sur-sa-cite-radieuse
  16. ↑ Future European Capitals of Culture. ec.europa.eu. [dostęp 2011-10-12].

Bibliografia | edytuj kod

Linki zewnętrzne | edytuj kod


Stary Port w Marsylii, widok nocą z parku Pharo Gminy okręgu Marsylia Kontrola autorytatywna (miasto liczące ponad 100 tysięcy mieszkańców):Encyklopedia internetowa:
Na podstawie artykułu: "Marsylia" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy