Mocz w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Mocz człowieka w pojemniczku plastikowymMocz (łac. urina) – uryna, płyn wytwarzany w nerkach i wydalany z organizmu, zawierający produkty przemiany materii bezużyteczne lub szkodliwe dla ustroju.
Dobowa ilość moczu wydalanego przez zdrowego człowieka waha się od 600 do 2500 ml. Zależy ona od wielu czynników, m.in. ilości spożytych płynów i temperatury otoczenia.
W skład moczu wchodzi:
- 96% wody;
- 2,5% azotowych produktów przemiany materii (głównie mocznik);
- 1,5% soli mineralnych;
- minimalne ilości innych substancji, np. barwników żółciowych (nadają moczowi kolor, zapach i smak).
W moczu zdrowego człowieka nie powinny znajdować się cukry, białka, krwinki czerwone i krwinki białe oraz bakterie. Obecność któregoś z tych czynników może być objawem choroby:
- cukier w moczu może oznaczać cukromocz – objaw cukrzycy;
- białko w moczu może oznaczać białkomocz – zaburzenia w pracy wątroby (np. żółtaczka);
- limfocyty oraz bakterie w moczu – objaw (np. roponercza).
Choroby związane z wydalaniem moczu:
Wydzielanie moczu ściśle uzależnione jest także od kontroli nerwowej, ilość wazopresyny (hormonu wydzielanego przez przysadkę), posiada także związek z układem krążenia. Wypływ moczu następuje w wyniku skurczu mięśni pęcherza i rozkurczu zwieracza pęcherza moczowego. W zasadzie jest to akt odruchowy, którego kontroli dziecko uczy się w wieku ok. 1,5 roku. Zbyt wypełniony pęcherz powoduje mimowolne oddawanie moczu, czasem także w czasie snu (u dorosłych osób również).
Powstawanie moczu:
- Tętnica nerkowa doprowadza do nerki krew z mocznikiem, nadmiarem wody oraz innymi zbędnymi i szkodliwymi substancjami.
- Ta krew dostaje się do warstwy korowej kłębuszków nerkowych.
- W kłębuszkach nerkowych następuje filtrowanie krwi.
- W kanalikach nerkowych następuje resorpcja moczu pierwotnego – czyli wchłonięcie z moczu pierwotnego do krwi cennych substancji: (glukozy, witamin, soli mineralnych, wody).
- Z kanalików nerkowych wypływa mocz ostateczny i wpada do kanalików zbiorczych.
- Z miedniczek nerkowych mocz przedostaje się do moczowodów.
- Moczowodami mocz spływa do pęcherza moczowego.
- Przez cewkę moczową mocz wydalany jest z organizmu na zewnątrz.
Właściwości fizykochemiczne | edytuj kod
Zobacz też | edytuj kod
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Układ moczowy. W: Sławomir Pawelski, Stanisław Maj: Normy i diagnostyka chorób wewnętrznych. Wyd. I. Warszawa: PZWL, 1993. ISBN 83-200-1645-2.
