Oregano

Lebiodka pospolita w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii (Przekierowano z Oregano) Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Lebiodka pospolita (Origanum vulgare), zwana popularnie oregano – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny jasnotowatych. Rośnie w Afryce Północnej, Europie i Azji[2]. W Polsce występuje na całym terytorium i jest pospolity. Inna nazwa: dziki majeranek[3].

Spis treści

Morfologia | edytuj kod

Łodyga
Wzniesiona, prosta, sztywna, czterokanciasta, rozgałęziona, o wysokości do 80 cm. Cała jest owłosiona, czasami wybarwiona na purpurowo. Cała roślina wytwarza silny, charakterystyczny zapach. Liście
Liście
Wszystkie liście ogonkowe, jajowate, tępe, całobrzegie, czasami słabo ząbkowane. Ulistnienie naprzeciwległe. Na liściach występują drobne, przeświecające punkty. Są to gruczoły wytwarzające olejki eteryczne.
Kwiaty
Wyrastają w szczytowych podbaldachach. Są przedprątne, jedno, lub obupłciowe, zapylane przez błonkówki. Ich kielich ma jajowatotrójkątne, zaostrzone ząbki, korona o długości 4-6 mm ma różowoliliowy kolor i jest wargowa. 3 klapy dolnej wargi są okrągłe, warga górna i środkowa klapa dolnej wargi są nieco wycięte. Występują małe przykwiatki, o szerokości większej niż ich długość.
Owoc
Rozłupnia zawierająca 4 brunatne, kulistojajowate rozłupki.
Kłącze
Silnie rozgałęzione, z licznymi rozłogami. Kwiatostan

Biologia i ekologia | edytuj kod

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Rośnie w świetlistych zaroślach i lasach, w murawach kserotermicznych i w innych zbiorowiskach w miejscach nasłonecznionych. W górach rośnie aż do piętra kosodrzewiny. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Trifolio-Geranietea.

Zastosowanie | edytuj kod

Ciekawostki | edytuj kod

  • Jest jedną z najdawniej znanych roślin leczniczych. Jej właściwości lecznicze znał już Hipokrates i Arystoteles.
  • W zielniku z XII w. odnaleźć można ryciny i opis oregano[5].
  • W 2005 r. Federalna Komisja Handlu Stanów Zjednoczonych wniosła powództwo przeciwko firmie utrzymującej m.in., że olejek z oregano zapobiega przeziębieniom i grypie, a zażywany doustnie leczy infekcje bakteryjne oraz wirusowe i ich objawy[6]. Sąd uznał, że twierdzenia te były nieprawdziwe lub nie zostały potwierdzone naukowo w momencie ich publikacji i nakazał zorganizowanie akcji umożliwiającej dotychczasowym klientom zwrot zakupionych towarów[7]. Koszt akcji oszacowano na 20 mln dolarów.
  • Jej zielem farbowano dawniej tkaniny na czarno. Kwiaty były doskonałej jakości pomarańczowym barwnikiem do wełny.
  • W średniowieczu ziele lebiodki zabezpieczać miało przed czarami.
  • Używano jej jako namiastki zamiast herbaty i tytoniu.


Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31]  (ang.).
  2. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-02].
  3. ↑ Anrea-Anna Cavelius: Zioła w medycynie naturalnej. Bremen: MAK Verlag GmbH, 2005. ISBN 978-3-939991-32-8.
  4. ↑ BorgisB. Sp. BorgisB., Kwas rozmarynowy, ważny składnik terapeutyczny niektórych surowców roślinnych • Postępy Fitoterapii 1-2/2002 • Czytelnia Medyczna BORGIS, www.czytelniamedyczna.pl [dostęp 2016-04-21] .
  5. ↑ Ps.-Apuleius: Herbal, str. 28v, po lewej w środku, [dostęp 2013-11-12]
  6. ↑ United States District Court, Northern District of Florida, Civil Action No. 3:05-CV-00170-RV-MD: Complaint for permanent injunction and other equitable relief, dostęp 2013-11-12.
  7. ↑ United States District Court, Northern District of Florida, Civil Action No. 3:05-CV-00170-RV-MD: Stipulated final order for permanent injunction and settlement of claims for monetary relief, dostęp 2013-11-12

Bibliografia | edytuj kod

  1. Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
  2. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  3. Anna Mazerant-Leszkowska: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 83-202-0810-6.
  4. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
Kontrola autorytatywna (takson):Identyfikatory zewnętrzne:
Na podstawie artykułu: "Oregano" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy