Radoszkowicze w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaRadoszkowicze (biał. Радашковічы, ros. Радошковичи) – osiedle typu miejskiego w rejonie mołodeczańskim obwodu mińskiego Białorusi; 5,5 tys. mieszkańców (2010).
Spis treści
- 1 Historia
- 2 Zabytki i pomniki
- 3 Znane postaci związane z miastem
- 4 Przypisy
- 5 Bibliografia
- 6 Linki zewnętrzne
Historia | edytuj kod
Do 1793 w granicach I Rzeczypospolitej. Miasto królewskie położone było w końcu XVIII wieku w starostwie niegrodowym radoszkowickim w powiecie mińskim województwa mińskiego[2].
Istniało tu starostwo niegrodowe płacące 3200 zł kwarty i 1382 zł hiberny. W czasie wojny litewsko-rosyjskiej 1558–1570 Zygmunt II August postanowił latem 1567 przeprowadzić demonstrację zbrojną, licząc na wywołanie w Rosji powstania kniaziów i bojarów, niezadowolonych z rządów opryczniny. Pod Radoszkowiczami zebrało się na popis 47 000 żołnierzy - z tego 30 000 pospolitego ruszenia oraz 2 400 posiłkowych żołnierzy z Korony i ok. 100 dział[3]. Z powodu zarazy zebrał się tu w grudniu 1625 roku sejmik wileński[4]. W czasie III wojny północnej Karol XII stacjonował tu prawie 3 miesiące w 1708, przed wyprawą na Ukrainę. Prawa miejskie nadał Stanisław August Poniatowski w 1792 roku na mocy przywileju z 1569 roku[5].
Radoszkowicze w czasach II RPNa mocy umowy o preliminaryjnym pokoju i rozejmie między Rzecząpospolitą Polską a Rosją i Ukrainą, podpisanej w Rydze 12 października 1920 i ratyfikowanej 22 października 1920 tereny wokół Radoszkowicz nie zostały przyznane Polsce[6]. Jednak na mocy postanowień traktatu ryskiego z 18 marca 1921 dokonano korekty i pas terytorium wokół Radoszkowicz przypadł Polsce[7][8][9]. W II RP siedziba wiejskiej gminy Radoszkowic. Gmina weszła w skład utworzonego 19 lutego 1921 woj. nowogródzkiego[10][11].
W dwudziestoleciu międzywojennym mieściło się w Radoszkowiczach gimnazjum białoruskie, w którym nauczał m.in. Makar Kraucou.
Po drugiej wojnie światowej w składzie Białoruskiej SRR, od 1991 roku – niepodległej Białorusi.
Zabytki i pomniki | edytuj kod
Kościół św. Trójcy- Kościół św. Trójcy
- Tablica pamiątkowa poświęcona Bronisławowi Taraszkiewiczowi – znajduje się na budynku dawnego szpitala, w którym Taraszkiewicz mieszkał w latach 1923–1931, a następnie jego rodzina. Umieszczona została w 1972 roku zgodnie z decyzją mołodeczańskiej administracji rejonowej. Znajduje się na niej napis w języku białoruskim: Tut u 1923–1931 hadach żyu i pracawau akademik AN BSSR Taraszkiewicz Branisłau Adamawicz (pol. Tu w latach 1923–1931 mieszkał i pracował akademik AN BSSR Taraszkiewicz Bronisław Adamowicz[12].
Znane postaci związane z miastem | edytuj kod
- Anton Lawicki − białoruski pisarz,
- Julian Horain – polski publicysta, korespondent m.in. „Tygodnika Ilustrowanego”,
- Włodzimierz Rudź – polski archiwista, historyk-regionalista, sekretarz i skarbnik Koła PTH w Tomaszowie Mazowieckim, założyciel Archiwum Państwowego w Tomaszowie Mazowieckim.
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года (ros.)
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 90.
- ↑ K. Piwarski, Niedoszła wyprawa radoszkowicka Zygmunta Augusta na Moskwę (rok 1567-1568 ), „Ateneum Wileńskie”, t. IV, Wilno 1927, s. 256-286
- ↑ Jan Kwak, Sejm warszawski 1626 roku, Opole 1985, s. 19.
- ↑ Wanda Rewieńska, Miasta i miasteczka magdeburskie w woj. wileńskim i nowogródzkim, Lida 1938, s. 10.
- ↑ (Dz.U. z 1920 r. nr 101, poz. 667)
- ↑ Adam Janusz Mielcarek, Podziały terytorialno-administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej, Warszawa 2008
- ↑ Dz.U. z 1921 r. nr 49, poz. 301
- ↑ Treść traktatu ryskiego dotycząca Radoszkowicz
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom VII - Część II - Ziemia Wileńska – Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923
- ↑ Dz.U. z 1921 r. nr 16, poz. 93
- ↑ Ronny Heidenreich: Centralnaja Biełaruś. Minskaja wobłasć. W: Miescy pamiaci achwiarau kamunizmu u Biełarusi. s. 208.
Bibliografia | edytuj kod
- Pod red. Anny Kaminsky: Miescy pamiaci achwiarau kamunizmu u Biełarusi. Lipsk: Fundacja Badań nad Dyktaturą SED, 2011, s. 278. [dostęp 2011-07-26]. (biał.)
Linki zewnętrzne | edytuj kod
- Radoszkowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 438 .
- Jurkau kutoczak — Юркаў куточак — Yury's Corner. Radoszkowice