Rdest ostrogorzki

Rdest ostrogorzki w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Rdest ostrogorzki (Persicaria hydropiper (L.) Delarbre) – gatunek rośliny należący do rodziny rdestowatych. Zwyczajowe nazwy: rdest wodny, pieprz wodny. Rośnie dziko w Europie, Azji, Afryce Północnej i Australii, rozprzestrzenił się również w innych rejonach świata[5]. W Polsce pospolity.

Spis treści

Morfologia | edytuj kod

Łodyga
Wzniesiona lub podnosząca się, często korzeniąca się w węzłach, zwykle purpurowa, słabo rozgałęziona. Wysokość rośliny 30–50 cm.
Liście
Pochwiaste, lancetowate, długo zaostrzone, krótkoogonkowe, długości do 6 cm, często faliste. Liście nagie, a tylko pochwy liściowe orzęsione na brzegach.
Kwiaty
O okwiecie zielonawym, górą białawym lub czerwonawym. Kwiaty zebrane w cienkie, luźne, często zwisłe kłosy pozorne o długości do 6 cm. Okwiat 4–5-listkowy, ogruczolony, o długości 3–4 mm, 6 pręcików.
  • Pokrój
  • Pokrój
  • Liść
  • Gatka
  • Kwiatostany
  • Kwiat
  • Owoce

Biologia i ekologia | edytuj kod

Roślina jednoroczna. Kwitnie od lipca do października. Zasiedla zbiorowiska ruderalne, zarośla, łęgi, rowy, brzegi wód i polach uprawne jako chwast segetalny[6]. Roślina wskaźnikowa gleb bogatych w azot. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Polygono-Bidentetum (regionalnie) i Ass. Catabroso-Polygonetum[7].

Roślina trująca
Związki toksyczne są składnikami olejku eterycznego. W zielu stwierdzono flawonoidy (hiperozyd, kwercetynę, rutynę, persykarynę, izoramnetynę i ramnazynę), garbniki, seskwiterpeny, saponiny, kwas elagowy. Roślina ma ostry, gorzki, piekący smak podobny do smaku pieprzu powodowany przez poligodial[8]. Mleko krów karmionych tym rdestem także jest trujące, ma niebieskawy kolor i nieprzyjemny smak[9]. Spożycie rdestu ostrogorzkiego przez świnie powoduje u zwierząt zapalenie przewodu pokarmowego i krwiomocz, po spożyciu przez konie zwierzęta są silnie osłabione, obserwowano także bóle żołądka, biegunki[8].

Zmienność | edytuj kod

Tworzy mieszańce z rdestem łagodnym, r. mniejszym i r. plamistym (P. ×intercedens G.Beck)[10].

Zastosowanie | edytuj kod

  • Roślina lecznicza
    • Surowiec zielarski: ziele rdestu ostrogorzkiego (Herba Polygoni hydropiperis). Zawiera m.in. olejki eteryczne, rutynę, garbniki, kwasy organiczne[11].
    • Działanie: przeciwkrwotoczne, moczopędne i przeciwzapalne. Wyciąg z ziela hamuje niezbyt obfite krwawienia wewnętrzne. Rutyna tamuje drobne krwawienia poprzez uszczelnianie włośniczek. Stosowany pomocniczo przy zbyt długotrwałym i obfitym miesiączkowaniu, leczeniu skazy krwotocznej i żylaków nóg[11]. Ze względu na trujące właściwości leczenie tylko za wiedzą i pod kontrolą lekarza.
  • Liście tego gatunku używane są jako tradycyjna przyprawa w kuchni japońskiej – benitade[12][13].
  • Dawniej otrzymywano z niego cztery barwniki: żółty, khaki, zielony i szary[11].
Zbiór i suszenie

Zbiór w okresie kwitnienia (lipiec, sierpień), ścina się górną połowę rośliny, łącznie z kwiatostanami. Suszenie w temperaturze 30 °C, w cieniu.

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07]  (ang.).
  3. ↑ The Plant List. [dostęp 2018-09-22].
  4. ↑ Persicaria hydropiper, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online]  (ang.).
  5. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
  6. ↑ Włodzimierz Tymrakiewicz: Atlas chwastów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1976, s. 54.
  7. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  8. ↑ a b Jakub Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania krajowych roślin trujących i szkodliwych. Warszawa: Państ. Wydaw. Rolnicze i Leśne, 1982, s. 176. ISBN 83-09-00660-8.
  9. ↑ Maria Henneberg, Elżbieta Skrzydlewska (red.): Zatrucia roślinami wyższymi i grzybami. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1984, s. 22. ISBN 83-200-0419-5.
  10. ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  11. ↑ a b c Anna Mazerant: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 83-202-0810-6.
  12. ↑ Gernot Katzer: Water Pepper (Polygonum hydropiper L.) (ang.). W: Spice Pages [on-line]. 2000. [dostęp 2011-08-21].
  13. ↑ R. Hosking 2001 A Dictionary of Japanese Food: An Annotated Dictionary of Essential Items of Japanese Cooking, Tuttle Publishing

Bibliografia | edytuj kod

  1. Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
Na podstawie artykułu: "Rdest ostrogorzki" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy