Skaliczek w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaSkaliczek[3] (Pronolagus) – rodzaj ssaka z rodziny zającowatych (Leporidae).
Spis treści
Zasięg występowania | edytuj kod
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w wyłącznie skalistych siedliskach[4] Afryki, głównie jej południowej części[5][6].
Opis | edytuj kod
Długość ciała (bez ogona) 380–560 mm, długość ogona 35–135 mm, długość ucha 60–110 mm, długość tylnej stopy 57–125 mm; masa ciała 1,4–3,1 kg[5]. Przestrzeń mezopterygoidalna (mesopterygoid space) zawsze węższa niż najmniejsza długość podniebienia twardego. Żłobienia na przedniej stronie górnych siekaczy głównych niewypełnione cementem. U osobników dorosłych brak kości międzyciemieniowej[4]. Tylne kończyny tylko nieco dłuższe od przednich. Ogon jednolitej, rudej lub rudoczarnej barwy. Spód ciała i kończony z zauważalnym rudym lub czerwonawym zabarwieniem[7]. Plemniki o stosunkowo długich akrosomach. Zestaw chromosomów 2n = 42. Od przedstawicieli rodzaju Bunolagus odróżnia je m.in. brak ciemnobrązowego pasa ciągnącego się od dolnej krawędzi szczęki ku nasadzie ucha[4].
Biologia i ekologia i zasięg | edytuj kod
Charakteryzują się zdolnością do biegania i skakania wśród kamieni i skał. Tworzą małe kolonie, co może mieć związek z ograniczoną powierzchnią zajmowanych przez nie habitatów. Należą do gniazdowników i wydają na świat mało liczebne mioty. Ich gniazda wymoszczone są sierścią[7].
Systematyka | edytuj kod
Etymologia | edytuj kod
Pronolagus: gr. προνο- prono- „przed”, od προνοεω pronoeō „przewidzieć”[8]; λαγoς lagos „zając”[9].
Podział systematyczny | edytuj kod
Roberts w 1951 roku wyróżnił 6 gatunków z tego rodzaju, zaś Ellerman i współpracownicy w 1953 roku tylko trzy[4]. Trzy gatunki wyróżnia także Mammal Species of the World[6], jednak część współczesnych autorów wynosi do rangi niezależnego gatunku jeszcze P. saundersiae[10][7], który według Mammal Species of the World stanowi podgatunek P. rupestris[6]. Wersja podziału z czterema gatunkami przedstawia się następująco[11][3][7]:
- Pronolagus randensis Jameson, 1907 – skaliczek rdzawobrązowy
- Pronolagus crassicaudatus (I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1832) – skaliczek natalski
- Pronolagus rupestris (A. Smith, 1834) – skaliczek rudonogi
- Pronolagus saundersiae Hewitt, 1927 – skaliczek przylądkowy
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Pronolagus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ M. W. Lyon. Classification of the Hares and their allies. „Smithsonian Miscellaneous Collections”. 45 (1445), s. 416, 1904 (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 59. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ a b c d K. Collins: Lagomorpha. W: John D. Skinner, Christian T. Chimimba: The Mammals of the Southern African Sub-region. Cambridge University Press, 2005, s. 63-64.
- ↑ a b S. Schai-Braun & K. Hackländer: Family Leporidae (Hares and Rabbits). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 109–111. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.)
- ↑ a b c D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Pronolagus. W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-02].
- ↑ a b c d David C. D. Happold: Volume III: Rodents, Hares and Rabbits. W: Jonathan Kingdon, David Happold, Thomas Butynski, Michael Hoffmann, Meredith Happold, Jan Kalina: Mammals of Africa. Bloomsbury, 2013, s. 712.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 185.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 119.
- ↑ T.J.T.J. Robinson T.J.T.J., M.F.M.F. Child M.F.M.F., C.M.C.M. Matthee C.M.C.M., Pronolagus saundersiae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2014-11-05] (ang.).
- ↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 280. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)
Bibliografia | edytuj kod
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256. (ang.)