Skotniki (powiat piotrkowski)

Na mapach: 51°12′05″N 19°56′03″E/51,201389 19,934167

Skotniki (powiat piotrkowski) w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii To jest najnowsza wersja przejrzana, która została oznaczona 30 lip 2019. Od tego czasu wykonano 5 zmian, które oczekują na przejrzenie. Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Skotniki – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Aleksandrów. nad rzeką Pilicą, na Wyżynie Przedborskiej.

Spis treści

Integralne części wsi | edytuj kod

Historia Skotnik | edytuj kod

Pierwsza wzmianka o miejscowości Skotniki pochodzi z 1508 r. W 1528 r. powstał kościół (istniejący do dziś) a w 1530 r. król Zygmunt I Stary wydał przywilej na utworzenie filii parafii Ręczno w Skotnikach. W 1784 r. miejscowość administracyjnie należała do powiatu opoczyńskiego w województwie sandomierskim i była własnością Antoniny Łąckiej z Pruszyńskich.

W Skotnikach w czasie powstania styczniowego toczyły się walki od stycznia do kwietnia 1864 roku. W 1897 r. ówczesny właściciel skotnik hr. Krasiński przeprowadził wymianę i scalenie gruntów, w następstwie czego powstały nowe miejscowości: Nowy Reczków, Nowy Józefów, Nowy Ojrzeń oraz Papiernia. W przeszłości spośród duchownych ze Skotnikami związany był ks. Wincenty Firlej Gotliński – kanonik jerozolimski (1788 r.), a w czasach bardziej współczesnych (1926–1929) ks. dr Władysław Chrzanowski. Był on w latach 1919–1921 posłem na Sejm Konstytucyjny II Rzeczypospolitej, działaczem społecznym, oświatowym, polonijnym i politycznym. W 1933 r. został pochowany na miejscowym cmentarzy parafialnym w Skotnikach.

W centralnej części wsi znajduje się rozległy rynek oraz kościół i dwór, przypominając swym charakterem zapomniane miasteczko. Do 1954 roku miejscowość była siedzibą władz gminy Skotniki. W latach 1975–1998 należała administracyjnie do województwa piotrkowskiego.

Przyroda | edytuj kod

Miejscowość położona w północnej części Wyżyny Przedborskiej, na wschód od terasów doliny rzecznej Pilicy. W rejonie wsi – pastwiska, grunty orne, lasy i rzeka Pilica. Niedaleko na północny zachód od kościoła rośnie ponad 600-letni dąb.

Na północny wschód od wsi – Diabla Góra objęta ochroną w postaci rezerwatu przyrody Diabla Góra.

Dolinę Pilicy na zachód od Skotnik zawarto w granicach Sulejowskiego Parku Krajobrazowego.

Zabytki | edytuj kod

Fragment alei lipowej w parku z XVI i XVII wieku

We wsi znajdują się:

  • późnogotycki kościół z 1528 r. pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, zbudowany z drewna modrzewiowego i kryty gontem,
  • dwór późnorenesansowy wybudowany około 1531 roku (przebudowany w XVII w.),
  • park z XVI/XVII wieku z częściowo zachowanym układem geometrycznym i aleją lipową,
  • na pobliskim cmentarzu parafialnym kilka XIX-wiecznych nagrobków.

Dwór powstał, gdy właścicielem dóbr skotnickich był Mikołaj Spinek. Możliwe, że wcześniej istniał w tym miejscu zamek. W XVII wieku dwór był rozbudowywany. Jest budowlą piętrową i podpiwniczoną ale nie wyprowadzoną w całości ze stanu ruiny.

20 lipca 2007 roku zabytkowy park został prawie w całości zniszczony przez nawałnicę jaka przetoczyła się przez wieś powodując ogrom spustoszeń. Konstrukcja dworu nie została jednak naruszona.

Według rejestru zabytków NID[4] na listę zabytków wpisane są obiekty:

  • kościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, drewniany, 1501, XVIII, nr rej.: 32-II-18 z 25.09.1947 oraz 308 z 15.02.1967,
  • dzwonnica drewniana, nr rej.: 31-II-17 z 25.09.1947,
  • figura, nr rej.: 30-II-16 z 25.09.1947,
  • zespół dworski, XVI-XVII:
    • dwór (lamus), nr rej.: 262 z 16.10.1956 oraz 509 z 15.06.1967,
    • park, nr rej.: 729 z 20.12.1957 oraz 274 z 18.11.1977 i z 19.04.1994.

Turystyka | edytuj kod

Rokrocznie w dniu uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, 15 sierpnia, na Placu Rynkowym odbywa się huczny jarmark.

Na północny wschód od wsi – Diabla Góra.

Przez wieś przebiega pieszy Szlak Rekreacyjny Rzeki Pilicy.

W rejonie Skotnik – Sulejowski Park Krajobrazowy.

W Skotnikach: gospodarstwo agroturystyczne.

Szlak wodny Pilicy | edytuj kod

Szlak kajakowy, długość: 228 km, trasa: Zarzecze k. Szczekocin – Przedbórz – Faliszew – Skotniki (powiat piotrkowski) – Sulejów – Zbiornik Sulejowski – Tomaszów Maz. – Spała – Inowłódz – Żądłowice – Grotowice – Domaniewice – Nowe Miasto nad Pilicą – Białobrzegi – Warka – ujście Pilicy. Stopień trudności według klasyfikacji międzynarodowej: CL I (przejazd łatwy), miejscami CL II (przejazd trudniejszy – wąskie koryto, znaczny spadek, kamieniste dno).

Komunikacja | edytuj kod

Drogi | edytuj kod

Usługi PKS | edytuj kod

Przystanek znajduje się w centrum wsi. Połączenia m.in. z miastami: Sulejów, Piotrków Trybunalski, Łódź, Przedbórz.

Urząd Pocztowy | edytuj kod

Urząd Pocztowy w Aleksandrowie – kod 26-337.

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. s. według wyboru. [dostęp 2014–03–09].
  2. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  3. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
  4. ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18].


Bibliografia | edytuj kod

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Na podstawie artykułu: "Skotniki (powiat piotrkowski)" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy