V Korpus Polski Wielkiej Armii

V Korpus Wielkiej Armii ks. Józefa Poniatowskiego w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii (Przekierowano z V Korpus Polski Wielkiej Armii) Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Książę Józef Poniatowski, dowódca V Korpusu Wielkiej Armii. Portret księcia Józefa na koniu, Juliusz Kossak, 1879

V Korpus (Polski) Wielkiej Armii – największa polska formacja wojskowa w wojnie z 1812 roku powołana dekretem Napoleona z 3 maja 1812.

Korpus liczył około 32 000 żołnierzy (inne źródła 36 tys.) i posiadał ok. 70 dział.

Spis treści

Struktura organizacyjna | edytuj kod

Generał Józef Zajączek Jan Henryk Dąbrowski

Sztab:

Razem sztab korpusu liczył dwóch generałów i 64 oficerów[1].

Oddziały:

Trzy ww. brygady jazdy utworzyły następnie dywizję jazdy, której dowództwo powierzono gen. Michałowi Ignacemu Kamieńskiemu.

Działania zbrojne | edytuj kod

Bitwa pod Smoleńskiem Bitwa pod Borodino. Oddziały Joachima Murata w Moskwie (1812). Odwrót spod Berezyny,
obraz Juliana Fałata

V Korpus uczestniczy w operacjach prawego skrzydła Wielkiej Armii, zdobyciu Grodna i źle zorganizowanym pościgu za rosyjską 2 Armią księcia Bagrationa. Straty marszowe korpusu sięgają ⅓ stanów osobowych. Jego oddziały osiągają jednak Dniepr i reorganizują się pod Mohylewem.

W sierpniu 1812 maszerując na Smoleńsk korpus polski (bez dywizji Dąbrowskiego przegrupowanej w rejon Bobrujska) stanowi prawą boczną kolumnę marszową. W bitwie smoleńskiej 17 sierpnia z armią Barclaya korpus wykonuje atak ze skrzydła i odcina Rosjan od mostów. W walce o miasto ginie gen. Grabowski, a gen. Zajączek jest ranny. W nocy piechota polska jako pierwsza wchodzi do płonącego Smoleńska.

 Osobny artykuł: Bitwa pod Smoleńskiem (1812).

W marszu na Moskwę korpus polski stanowi nadal prawą kolumnę. 5 września wychodzi na lewe, wysunięte skrzydło armii rosyjskich, dowodzonych przez Kutuzowa. Wojska przeciwnika przyjęły ugrupowanie bojowe i stały gotowe do bitwy pod wsią Borodino. 7 września Napoleon postawił Poniatowskiemu zadanie obejścia ugrupowania rosyjskiego starym traktem smoleńskim przez wieś Utica i wyjścia na tyły lewego skrzydła przeciwnika.

 Osobny artykuł: Bitwa pod Borodino.

Po krótkim odpoczynku w Moskwie V Korpus rozpoczął pościg za armiami Kutuzowa. Te, wycofując się, zeszły z traktu riazańskiego na kałużski stwarzając zagrożenie odcięcia dróg zaopatrzenia i odwrotu dla całej Wielkiej Armii. Napoleon zlecił V korpusowi przegrupować się pod Podolsk i tym samym zmusić Rosjan do walnej bitwy. Pod Czyrykowem miała miejsce "druga polska bitwa" (po smoleńskiej).

 Osobny artykuł: Bitwa pod Czirikowem.

W następnych dniach bił się korpus w bitwie pod Winkowem (Tarutinem), gdzie 2 pułk piechoty uratował od niechybnej niewoli "cara francuskiej jazdy" króla Joachima Murata.

W odwrocie rola wojsk polskich jeszcze wzrasta. Biją się one pod Wiaźmą i pod Krasnem. Nad Berezyną szczątki korpusu (800 ludzi, ale prawie cała artyleria) łączą się z dywizją Dąbrowskiego, która to na próżno usiłowała pod Borysowem zatrzymać uderzającą na tyły Wielkiej Armii mołdawską armię Cziczagowa.

 Osobne artykuły: Bitwa pod Borysowem i Bitwa nad Berezyną (1812).

Ciekawostki | edytuj kod

W stosunku do tej formacji po raz pierwszy w rozkazach Napoleona pojawiło się określenie "Wojsko Polskie"

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Zych 1961 ↓, s. 233.
  2. ↑ a b c d Wimmer 1978 ↓, s. 443.
  3. ↑ a b Wimmer 1978 ↓, s. 444.

Bibliografia | edytuj kod

  • Bronisław Gembarzewski: Wojsko polskie. Księstwo Warszawskie. 1807-1814. 1905.
  • Marian Kukiel, Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej 1795-1815, Poznań 1912;
  • Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
  • Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807–1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.
Na podstawie artykułu: "V Korpus Polski Wielkiej Armii" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy