Zawory (Tatry) w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaZawory (niem. Zawory-Pass, Riegelpass, słow. Závory, węg. Zawory-hágó) – przełęcz w bocznej grani tatrzańskiej, odchodzącej od grani głównej w Gładkim Wierchu (grzbiet Liptowskich Kop). Przełęcz oddziela wierzchołek Gładkiego Wierchu od Cichego Wierchu[1]. Przez szerokie siodło przełęczy przechodzi oznaczony kolorem czerwonym szlak turystyczny z Doliny Wierchcichej na Gładką Przełęcz oraz dochodzi tu szlak oznaczony kolorem zielonym z Dolinki Kobylej. Jeszcze w latach siedemdziesiątych XX wieku też zielony szlak prowadził na przełęcz Liliowe (obecnie przejście dla turystów jest zabronione). Poprzez połączenia z innymi szlakami, przełęcz Zawory nadal stanowi wygodne połączenie Doliny Koprowej z Doliną Cichą[2].
Wcześniej Zawory były trasą często używaną przez turystów. Przez przełęcz prowadziły ścieżki z Doliny Gąsienicowej przez Liliowe, Wyżnią Koprową Przełęcz nad Popradzki Staw w Dolinie Mięguszowieckiej, z Doliny Pięciu Stawów Polskich do Doliny Koprowej i Doliny Cichej oraz z Hali Gąsienicowej przez Liliowe, Zawory i Wrota Chałubińskiego albo Gładką Przełęcz i Opalone nad Morskie Oko w Dolinie Rybiego Potoku[3].
Przejście przez przełęcz było znane góralom od dawna. Pierwsze odnotowane przejście turystyczne – Albrecht von Sydow z przewodnikami w 1827 r., zimą – Mieczysław Karłowicz, Roman Kordys, Mariusz Zaruski 27 lutego 1908 r.[4].
Panorama widokowa z Zaworów obejmuje niewielki tylko wycinek Tatr Zachodnich i Wysokich, ale ma oryginalny układ i duże deniwelacje. Walery Eljasz-Radzikowski pisał o niej w 1884 r.: „Słynie w świecie ten widok, i kto go raz stąd przy pogodzie oglądał, nie zapomni nigdy”[2].
Szlaki turystyczne | edytuj kod
– czerwony szlak biegnący z Doliny Cichej Liptowskiej na przełęcz, a z niej na Gładką Przełęcz.- Czas przejścia od szlaku żółtego w Dolinie Cichej na Zawory: 2:20 h, ↓ 1:40 h
- Czas przejścia z Zaworów na Gładką Przełęcz: 15 min w obie strony
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd.13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003,ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Władysław Cywiński. Szpiglasowy Wierch. Przewodnik szczegółowy, tom 11. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2005, ISBN 83-7104-034-2.
- ↑ Witold Henryk Paryski. Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IV. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1951.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X
