Cota tinctoria

Rumian żółty w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii (Przekierowano z Cota tinctoria) Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Koszyczek kwiatowy

Rumian żółty, rumian barwierski (Cota tinctoria, syn. Anthemis tinctoria L.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Według nowszych ujęć taksonomicznych prawidłowa nazwa gatunku to Cota tinctoria (L.) J.Gay[2]. Występuje w stanie dzikim w Europie i zachodniej Azji[3]. Zawleczony i zadomowiony w Ameryce Północnej, na Wyspach Kanaryjskich, Tasmanii i Nowej Zelandii[3]. W Polsce często spotykany na północy kraju, rzadziej na południu.

Spis treści

Morfologia | edytuj kod

Łodyga
Osiąga wysokość ok. 60 cm, szarozielona, krótko owłosiona. Oś liścia jest ząbkowana.
Liście
Grzebieniasto pierzastosieczne.
Kwiaty
Zebrane w koszyczek o średnicy 25-35 mm, języczkowate liczne (20-30), złotożółte. Plewinki stopniowo zaostrzone. Dno koszyczka słabo wypukłe
Owoce
Niełupki o długości 2 mm, słabo podłużnie żeberkowane i ze szczątkowym kielichem.

Biologia i ekologia | edytuj kod

Bylina, hemikryptofit. Siedlisko: suche zbocza, przydroża, także w zbiorowiskach ruderalnych, na torowiskach i nasypach kolejowych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Festucetalia valesiacae[4]. Liczba chromosomów 2n = 18[5].

Zmienność | edytuj kod

Tworzy mieszańce z rumianem austriackim, rumianem polnym, rumianem psim, rumianem ruskim[6]. Gatunek zróżnicowany na osiem podgatunków[7]:

  • Cota tinctoria subsp. australis (R.Fern.) Oberpr. & Greuter
  • Cota tinctoria subsp. euxina (Boiss.) Oberpr. & Greuter
  • Cota tinctoria subsp. fussii (Griseb. & Schenk) Oberpr. & Greuter
  • Cota tinctoria subsp. gaudium-solis (Velen.) Oberpr. & Greuter
  • Cota tinctoria subsp. parnassica (Boiss. & Heldr.) Oberpr. & Greuter
  • Cota tinctoria subsp. sancti-johannis (Stoj. & al.) Oberpr. & Greuter
  • Cota tinctoria subsp. tinctoria
  • Cota tinctoria subsp. virescens (Bornm.) Oberpr. & Greuter

Zastosowanie | edytuj kod

  • Roślina ozdobna – chętnie sadzona na rabatach, nadaje się do ogródków skalnych. Formę typową uprawia się rzadko, częściej uprawiane są odmiany ozdobne, np. 'E. C. Buxton' o delikatnie żółtych kwiatach.
  • W dawnych czasach z rumianu żółtego otrzymywano żółty barwnik i stąd pochodzi jego nazwa.

Uprawa | edytuj kod

Morfologia

Roślina bardzo łatwa w uprawie. Jest całkowicie mrozoodporna (strefy mrozoodporności 4-10)[8]. Najlepiej rośnie w pełnym słońcu, na przepuszczalnej glebie. Można uprawiać z nasion. Łatwo rozmnaża się przez podział jesienią lub wiosną, można też przez sadzonki pobierane latem. Zakwita późnym latem. Po przekwitnieniu roślinie przycina się przekwitłe kwiatostany, jesienią obcina się całą roślinę tuż przy ziemi. Na wiosnę odnawia się ona z podziemnych kłączy.

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-15].
  2. ↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105. 
  3. ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
  4. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  5. ↑ Cota tinctoria na Flora of North America [dostęp 2014-01-17].
  6. ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  7. ↑ The Plant List [dostęp 2014-01-17].
  8. ↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
Na podstawie artykułu: "Cota tinctoria" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy