Dziennik Telewizyjny (program informacyjny)

Dziennik Telewizyjny (program informacyjny) w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Dziennik Telewizyjny (DT, do końca lat 70. DTV) – główny program informacyjny TVP1 w czasach PRL. W 1958 roku zastąpił Wiadomości Dnia[1][2], a w 1989 roku został zastąpiony przez Wiadomości TVP1[3]. W latach 70. i 80. był głównym ośrodkiem propagandy władz PRL i PZPR, mogącym oddziaływać na całe społeczeństwo[4].

Spis treści

Historia wydań | edytuj kod

Pierwsze wydanie Dziennika Telewizyjnego zostało wyemitowane 1 stycznia 1958, zastępując istniejące od 30 kwietnia 1956 Wiadomości Dnia[1][2]. Pierwsze wydanie poprowadził Jerzy Tepli. Pierwsze Dzienniki Telewizyjne nadawane były tylko raz na dobę, o godzinie 20.00, od 1965 – o 19.30. W latach 1965–1976 w soboty nie było wydania wieczornego Dziennika Telewizyjnego, lecz Monitor, który prowadzili – na zmianę – Karol Małcużyński i Edmund Męclewski. W miarę rozwijania się w Polsce telewizji, wydłużania się czasu emisji programu telewizyjnego, wreszcie po uruchomieniu Programu II Telewizji Polskiej pojawiały się kolejno dodatkowe wydania – późnowieczorne, popołudniowe, poranne i w południe. Pod koniec swojego istnienia Dziennik Telewizyjny nadawany był w następujących – w przybliżeniu – godzinach[a]:

  • 10.00 – wydanie poranne (poniedziałek-piątek, od 3.01.1984 Dziennik-Wiadomości)
  • 10.10 – Dziennik Dodatek Gospodarczy (wcześniej Reforma Gospodarcza) (poniedziałek, środa, piątek w latach 1988–1989)
  • 10.30 – wydanie poranne (sobota, od 1985 do 3.02.1990, Dziennik-Wiadomości)
  • 10.35 – wydanie poranne (niedziela)
  • 12.00 – wydanie w południe Dziennik Telewizyjny (codziennie, lecz nie w latach 80. – do 1982 nadawane w niedziele, po nim – Magazyn Świat, redagowany i prowadzony przez Grzegorza Woźniaka)
  • 15.00 – wydanie popołudniowe Dziennik Telewizyjny (poniedziałek–piątek, lata 70.)
  • 16.30 – wydanie popołudniowe Dziennik Telewizyjny (poniedziałek–piątek) (w dni wolne od nauki szkolnej od 1.07.1983 do 30.12.1983)
  • 17.00 – wydanie popołudniowe Dziennik Telewizyjny (poniedziałek–piątek) (w dni robocze, w roku 1983 jedynie w dni nauki szkolnej - do 23.12.1983)
  • 17.20 – Dziennik-Wiadomości, wydanie to zastąpił 26.06.1986 Teleexpress[5], a w okresie 02.01.1984–29.06.1984 nadawane było o 16.30
  • 19.30 – główne wydanie Dziennik Telewizji Polskiej (codziennie, w okresie 1976–20.12.1979 i w dniu 31.12.1979 pod nazwą Wieczór z Dziennikiem[6], a następnie – od 21.12.1979 do 17.11.1989 Dziennik Telewizyjny).
  • 22.00 – Dziennik Komentarze (codziennie w latach 1984–1988,, orientacyjna godzina emisji, np. 26.01.1984 nadany już o 20:45)
  • 22.50 – Dziennik Echa Dnia (od poniedziałku do piątku od lata 1988 do 2.02.1990, godzina emisji również orientacyjna - zdarzały wydania nadawane nawet ok. 0:20).
  • 23.30 – Dziennik 24 godziny (od poniedziałku do piątku w latach 1982–1984).

W niedziele wyborcze lat 80. układ wydań Dziennika był następujący: 7.00, 7.55, 8.50, 10.30, 12.00, 15.15, 17.20, 22.05 – wydania specjalne 19.30 – główne wydanie

Dziennik z okna nadawany był w latach 1988–1990, zastąpił wydanie poranne nadawane od poniedziałku do soboty.

Po Sierpniu 1980 Dziennik Telewizyjny był jednym z najzacieklej krytykowanych przez „Solidarność” i środowiska opozycyjne bastionów władzy i równie zaciekle przez władzę PRL broniony i sterowany. Był często narzędziem manipulacji i dezinformacji, przy czym nie wzdragano się przed stosowaniem metod powszechnie uznawanych w dziennikarstwie za nieuczciwe i godne potępienia.

Bezpośrednio po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce w 1981 r. prezenterzy występowali w mundurach wojskowych.

29 marca 1987 po raz ostatni Dziennik Telewizyjny był równolegle emitowany na obu antenach Telewizji Polskiej. Następnego dnia, 30 marca 1987 na antenie TP2 powstał program informacyjny Panorama dnia.

W 1988 pojawiły się dwa bloki programowe podczas głównego wydania Dziennika Telewizyjnego:

  • w soboty – „Kronika kulturalna”, prowadzona przez Irenę Jagielską,
  • w niedzielę – „Magazyn międzynarodowy”, prowadzony przez Grzegorza Woźniaka.

28 października 1989 na koniec wywiadu w głównym wydaniu Dziennika Telewizyjnego, aktorka Joanna Szczepkowska słowami „proszę Państwa, 4 czerwca 1989 skończył się w Polsce komunizm” symbolicznie zakończyła „erę komunizmu” w Polsce. Trzy tygodnie później – 18 listopada – Dziennik Telewizyjny został zastąpiony przez Wiadomości TV.

Na temat kulisów wypowiedzi Szczepkowskiej krążą co najmniej trzy wersje wydarzeń:

  • najmniej wiarygodna: wypowiedź tę nadano „na żywo”,
  • głoszona przez Joannę Szczepkowską: wypowiedź nagrano tuż przed Dziennikiem, a kasetę z nagraniem dostarczono na antenę w ostatniej chwili[b],
  • głoszona przez związanego z PRL-owską ekipą DTV, publicystę byłej „Trybuny” Marka Barańskiego: nagrania wywiadu ze Szczepkowską dokonano mniej więcej sześć-siedem godzin przed programem, a sama wypowiedź została zakwalifikowana do emisji przez Barańskiego w związku z nieformalnymi porozumieniami ówczesnej ekipy DTV z nowymi władzami kraju.

W latach 1982–1984 nadawano dziennik 24 godziny – jako podsumowanie dnia, a w czwartek 26 stycznia 1984 o 20.45 ruszył Dziennik Komentarze – nadawany do 1988; w nim prowadzący dokonywali „analizy” wydarzeń dnia, było to również miejsce spotkań prowadzących ten dziennik z politykami i ekonomistami w celu przeprowadzenia pozornie swobodnego wywiadu. Pierwsze wydanie prowadził Adam Bronikowski. Dziennik Komentarze został zastąpiony programem Dziennik Echa Dnia pod koniec 1988. Czołówka z mapami również nie oparła się upływowi czasu i 2 stycznia 1984 miała miejsce inauguracja jej odświeżonej wersji – z napisem WIADOMOŚCI w krótkich wydaniach (wcześniej wszystkie były opatrzone napisem DZIENNIK) i troszkę inną skalą map oraz wielkością logo.W 1989 poranny Dziennik o godzinie 10.00 zmienił formułę na Dziennik z okna – nadawany był z tego miejsca, skąd później (w połowie lat 90.) nadawano Prognozę pogody – z okna budynku redakcji. Zmieniona czołówka pokazywała pracę ekipy technicznej przygotowującej dzienniki, a logo otrzymało żółty jednolity kolor. Wyjątek stanowiło poranne wydanie w dniu 10 sierpnia 1989 o 10.00 – wyjątkowo ze studia znanego głównego wydania i rozpoczętego „tradycyjną” czołówką ze „skaczącym” logo z napisem WIADOMOŚCI prowadził Andrzej Racławicki (stałym prowadzącym Dziennik z okna latem 1989 był Edward Kozak z OTV Katowice).

15 i 16 marca 1988 główne wydania było prowadzone ze studia w Koszalinie, a prezenterem był Krzysztof Bartnicki.

Ostatnie główne wydanie Dziennika Telewizyjnego nadano w piątek, 17 listopada 1989 o 19.30 i zaczęło się skróconą czołówką (tylko mapa świata – tak było w tym wydaniu od października 1989), natomiast ostatni Dziennik przed całkowitym „zejściem z anteny” na rzecz Wiadomości nadano na koniec ferii zimowych 1990 i najprawdopodobniej (na podstawie umieszczonych na stronie o historycznych ramówkach programów telewizyjnych programów dnia z okresu 18.11.1989-10.02.1990) było to wydanie poranne w dniu 9 lutego 1990 r. (ramówka na ten dzień wskazuje nadanie o 9:15 "Wiadomości", przy czym ramówka na dzień następny podaje nadanie o 10:30 "Wiadomości Porannych", co wobec wskazania "Wiadomości Wieczornych" w ramówce na 9.02.1990 sugeruje, że o 9:15 po raz ostatni nadano DT-Wiadomości. W przeciwnym razie ostatnim wydanie Dziennika Telewizyjnego był DT-Echa Dnia nadany tydzień wcześniej, czyli w piątek, 2 lutego 1990 r. na zakończenie programu).

W latach 2010–2014 na kanale TVP Historia emitowane były archiwalne główne wydania Dziennika Telewizyjnego z lat 1984–1989.

Prezenterzy Dziennika Telewizyjnego | edytuj kod

Zagraniczni korespondenci Dziennika Telewizyjnego | edytuj kod

  • Bonn:
    • Zygmunt Sawicki (1969–1973)
    • Jerzy Tepli (1984–1989)

Czołówki | edytuj kod

Osobną czołówkę, będącą znacznie nowocześniejszą wersją ostatniej czołówki z użyciem animacji 3D i ze zmienioną oprawą muzyczną miało w 1989 wieczorne wydanie o tytule „Echa dnia”. Nie została ona zastosowana w pozostałych wydaniach z uwagi na zakończenie emisji „Dziennika” i wprowadzenie „Wiadomości TVP1"[8].

Zobacz też | edytuj kod

Uwagi | edytuj kod

  1. ↑ Zdarzały się czasem drobne zmiany ramówki, będące skutkiem wydarzeń bieżących.
  2. ↑ W wywiadzie emitowanym w 2007 Szczepkowska mówiła, że nagranie tego wywiadu, łącznie z jej finałowym oświadczeniem, było powtarzane („dublowane”), ponieważ pierwsza wersja nagrania była nieco za długa („nie zmieściła się w czasie”).

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ a b Polska telewizja ma 50 lat.
  2. ↑ a b TVP prognozuje pogodę przez pół wieku.
  3. ↑ Tak wystartowały „Wiadomości” - 20 lat „Wiadomości” - Vod.tvp.pl - Telewizja Polska S.A.
  4. ↑ SebastianS. Ligarski SebastianS., GrzegorzG. Majchrzak GrzegorzG., Tak robiono „Dziennik Telewizyjny”, Polityka, 7 maja 2019 [dostęp 2019-11-16] .
  5. ↑ Codziennie o siedemnastej (pol.). [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-02)].
  6. ↑ Wieczór z Dziennikiem, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2019-01-04] .
  7. ↑ Utwór z czołówki był też użyty w filmie dokumentalnym „Zawsze pierwsi” z 1953.
  8. ↑ ECHA DNIA - fragment wieczornego programu informacyjnego z 25.08.1989, www.youtube.com [dostęp 2019-01-17]  (ang.).

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Na podstawie artykułu: "Dziennik Telewizyjny (program informacyjny)" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy